Tag: त्रिवि

काठमाडौं । करारमा कार्यरत जनशक्तिलाई स्वतः स्थायी गर्ने त्रिभुवन विश्वविद्यालयको निर्णयविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा रिट परेको छ ।

त्रिभुवन विश्वविद्यालय सभाको बैठकले १० वर्षदेखि करारमा कार्यरत रहेका ४८० कर्मचारी तथा अध्यापकलाई आन्तरिक प्रतिस्पर्धा गराएर स्थायी गराउने निर्णय लिएको गरेको थियो ।

सो निर्णयले खुल्ला प्रतिस्पर्धामार्फत उपप्राध्यापक पदमा सेवा गर्न इच्छुक योग्य उम्मेदवारहरूको अधिकारलाई कुण्ठित गरेको भन्दै निर्णय बदर गर्न माग गरिएको छ ।

कीर्तिपुरका रमेश विष्ट र मनिता खत्रीले रिट दर्ता गराएका हुन् । त्रिवि सभा, त्रिवि कार्यकारी परिषद्, त्रिवि सेवा आयोग र त्रिवि प्राज्ञिक सभालाई रिटमा विपक्षी बनाइएको छ । रिटको सुनुवाइका लागि यही पुस १२ गते पेसी तोकिएको छ ।

त्रिविको सो निर्णयप्रति यसअघि पाँच पूर्वउपकुलपतिले आपत्ति जनाएका थिए ।

नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रनिकट विद्यार्थी संगठनले पनि त्रिविको यो कदमप्रति विरोध जनाएका थिए ।

काठमाडौं । त्रिभुवन विश्वविद्यालयले एमफील र स्नातकोत्तर तहका सर्वोत्कृष्ट विद्यार्थीहरूलाई भोलि पुस ५ गते स्वर्ण पदकसहित विभूषित गर्दैछ । तर, समाजशास्त्रतर्फ सर्वोत्कृष्ट नतिजा ल्याएका आमिर राजा त्रिविको स्वर्णपदक पाउने सूचीमा छैनन् ।

त्रिभुवन विश्वविद्यालयको परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले गत मंसिर २८ गते गोरखापत्रमा स्वर्ण पदक प्राप्त गर्ने विद्यार्थीहरुको सूची प्रकाशित गरेको थियो । उक्त सूचीमा नाम भएका विद्यार्थीहरूले त्रिविको ४७ औं दीक्षान्त समारोहमा पदक प्राप्त गर्नेछन् । समाजशास्त्रतर्फ स्वर्णपदक पाउनेको सूचमा एलिशा पौड्यालको नाम छ । जबकी परीक्षाको नतिजामा एलिशाले भन्दा आमिरले बढी जीपीए ल्याएका थिए । यस्तो किन भयो ?

यही प्रश्नको जवाफ खोज्दै आमिर अहिले डिन कार्यालदेखि परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयसम्म धाइरहेका छन् । गोरखापत्रको सूचनामा आफ्नो नाम नदेखेपछि अन्यायमा परेको महसुस गरेका उनले चित्तबुझ्दो जवाफ पाउन सकेका छैनन् ।

२०७६ (२०१९) मा आमिरले समाजशास्त्र विषयमा मास्टर्सको परीक्षा दिएका थिए । उनको चौथो सेमेस्टरको रिजल्ट २०७६ फागुनको १५ गते आयो । उनी डिपार्टमेन्ट टपर भए ।

स्नात्तकोत्तरको समाजशास्त्रतर्फ आमीरले ३.९४ जीपीए ल्याएका थिए । सोही ब्याचकी एलिशाको जीपीए ३.८७ मात्रै छ । आमीरको भन्दा एलिसाको ७ प्वाइन्ट कम छ । आफूभन्दा कम अंक ल्याउनेलाई पदक दिन विभागकै शिक्षकदेखि डिनसम्मले जालझेल गरेको आमिरले आरोप लगाएका छन् ।

सामान्यतया विभागबाट सबैभन्दा बढी अंक ल्याउने विद्यार्थी नै गोल्ड मेडलको हकदार हुन्छन् । मार्स्टर्समा ४ वटा सेमेस्टरको परीक्षा दिनुपर्ने हुन्छ । ती चारवटैको नतिजा आउँदा समग्रमा जसले बढी जीपीए ल्यायो उसैले टीयूको गोल्डमेडल प्राप्त गर्ने ‘स्ट्रेटफरवार्ड’ नियम हो । तर, कसरी आमिर गोल्ड मेडलबाट वञ्चित गरिए त ?

०००

स्नातकोत्तर तहमा चौंथो सेमेस्टरको रिजल्ट आइसकेपछि तीन महिनाभित्र थेसिस बुझाउनुपर्ने निण्म छ । त्यसअनुसार थेसिस सबमिट गर्नका लागि आमिरको ब्याचका विद्यार्थीलाई जेठ-असारसम्म समय थियो । तर, २०७६ चैत ११ गतेदेखि कोरोना महामारीको कारण पहिलो चरणको लकडाउन भयो । लकडाउनको बीचमा विभाग खुलेको थिएन । र कुनै काम पनि हुन सकेको थिएन ।

आमिरले तत्कालीन हेड अफ डिपार्टमेन्ट टीकाराम गौतमलाई फोन गरेर आफू गोल्ड मेडलको दाबेदार रहेको जानकारी गराए र भाइवा लिइदिन अनुरोध गरे ।

आमिर सुनाउँछन्, ‘त्यसबेला हेड अफ डिपार्टमेन्ट टीका सरले मलाई कोरोनाकालमा तीन महिनाभित्रै सक्नुपर्छ भन्ने हुँदैन, पछि हेर्छौं भनेर आश्वासन दिनुभएको थियो ।’

लकडाउन खुकुलो हुन थालेपछि आमिरले फिल्डमा गएर काम गरे । र, केही ढिला गरी थेसिस बुझाए ।

गौतमपछि डिपार्टमेन्ट हेड बनेका डा. युवराज लुइटेलसँग पनि उनले कुरा गरे । आमिरको कुरामा सहमत भएर लुईंटेलले डीन कार्यालयलाई पत्रसमेत पठाएका थिए । उनले लेखको पत्रमा कोभिडको असाधारण समयका कारण थेसिसको समयावधिबारे ‘कन्सिडर’ गर्न सिफारिस गरेका छन् ।

आमिर डिन कार्यालयमा पनि पुगे ।

उनी सुनाउँछन् ‘त्यतिबेला उहाँहरुले यो हामी मिटिङ गरेर यो ३ महिनावाला मिति संशोधन गर्छौं भनेर आश्वासन दिनुभयो ।’

तर, दुई महिनासम्म डिन कार्यालयले यसमा कुनै निर्णय गरेन । तर, अचानक चारदिनअघि गोरखापत्रमा कन्भोकेसनको सूचना प्रकाशित गरिएको थियो ।

सूचना देखेपछि आमिर फेरि विभागमा पुगे । त्यसपछि सुरू भयो यता र उताको दौडधुप । उनी डिन कार्यालय पनि पुगे । डिन कार्यालयले परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले तीन महिनावाला नियम संशोधन गर्न नमानेको जवाफ दियो । उनी परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खु पनि पुगे । त्यहाँका अधिकारीहरूले उनलाई यो सबै डिन कार्यालयकै जिम्मेवारी भएको भन्दै पन्छाए ।

अहिले त उनी आफैं डिपार्टमेन्टको हेड छैनन् । सरसँग भएको कुरा हामीसँग भने,‘मैले भनेको सर अब चिठी लगेर दिएको हो । खै त हामी गरेको हुम सर भने उहाँले पनि तपाईले नै पाउनुपर्छ भनेर आश्वासन दिनुभयो ।’

यो पनि पढ्नुहोस् : त्रिविका तरमाराको यस्तोसम्म सेटिङ- योग्यलाई आउन नदिन प्रतिस्पर्धामै अघोषित प्रतिबन्ध

अहिले डिन कार्यालयको प्रमुख प्रा. डा. कुसुम शाक्य छन् । त्यही दिन उनी डिन कार्यालयमा जाँदा प्रमुख शाक्यले मिटिङ राखेर निर्णय लिने बताएका थिए ।

उनी शुक्रबार फेरि गए । त्यसबेला शाक्यले परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले नियम संशोधन गर्न नमानेको जवाफ दिएर फर्काए ।

आमिरले भने, ‘हामीले भनेकै हो, मानेन भन्नुभयो । म त पेलिएँ नि ।’

आफूलाई मेडल नदिने चलखेलको कारण समयमा थेसिस नलिइएको उनको आरोप छ ।

उनले भने, ‘त्यतिखेर मेरो मात्र होइन, धेरै विद्यार्थीको लकडाउनले गर्दा थेसीस डिस्टर्ब भएको थियो । तर, सजाय मैले मात्रै भोगेँ ।’

अहिले स्वर्णपदकमा नाम आएकी एलिशा पौड्यालले भने तीन महिनाभित्रै थेसीस बुझाएकी थिइन् । कोरोनाकालमै विदेश जानुपर्ने भनेपछि समयमै उनको भाइवा लिइएको थियो ।

आमिरले भने, ‘उसको भाइवा लिइहाल्यो तर मेरो चाहिँ कोरोना छ भनेर लिन मानेन ।’

थेसिस बुझाउन केही ढिलाइ भए पनि गोरखापत्रमा गोल्ड मेडल पाउनेमा आफ्नो नाम आउने ढुक्क थिए आमिर । सूचना आएपछि उनी स्तब्ध बने ।

उनी भन्छन्, ‘गोरखापत्रमा नाम नदेखेपछि म फेरि युवराज सर (डिपार्टमेन्ट हेड) कहाँ गएँ । उहाँले मेरै अगाडि तारा सरलाई फोन गर्नुभयो । उताबाट परीक्षा नियन्त्रकले नै नमानेको जवाफ आयो ।’

अहिले आमिर र एलिशा दुवै एमफील पनि सँगै पढिरहेका छन् । दुवैको समाजशास्त्र नै हो । एमफीलको इन्ट्राममा पनि आमिर र एलिशा पहिलो र  नवाै‌ं भएका छन् । स्नात्तकाेत्तरकाे परीक्षामा आमिरको जिपीए ३.९४ र एलिशाको ३.९३ आएको छ ।

शुक्रबार गोरखापत्रमा दोस्रोपटक त्रिभुवन विश्वविद्यालयको दीक्षान्त पदकको सूचना प्रकाशित भएको थियो । उक्त सूचनामा एलिशाको जीपीए झनै बढेर आएको छ । अघिल्लो सूचनामा ३.८८ रहेकोमा अहिले ३.९३ देखाइएको छ । यसले झनै शंका बढाएको आमिरले बताए ।

आमिरले गोरखापत्रको सूचनाप्रति आपत्ति जनाउँदै पदक दाबीको मागसहित शुक्रबार परीक्षा नियन्त्रणमा निवेदन दिएका छन् । तर, यसको सुनवाइ हुने आशा कमै छ ।

‘मलाई पहिला न्याय पाउने आशा थियो, तर अहिले मर्दै गएको छ । सिस्टमबाटै विश्वास उठेको छ,’ उनले भने ।

विभाग भन्छ- गोल्ड मेडलमा हाम्रो हात हुँदैन

त्रिभुवन विश्वविद्यालयको समाजशास्त्र विभागका अधिकारी विभागसित गोल्ड मेडलको खासै सम्बन्ध नहुने बताउँछन् ।

विभागका प्रा. डा. तुलसीराम पाण्डेले भने, ‘परीक्षाका रेकर्डहरू परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयसँग हुन्छ । अमिर राजाले टप गरेको हो भने शिक्षा मन्त्रालयमा निवेदन दिन जानुपर्‍यो । त्यहाँ उच्च शिक्षा शाखामा निवेदन दिएपछि उनीहरुले केही डकुमेन्ट माग्छन् । त्यसपछि उनीहरुको प्रोसेस हुन्छ ।’

डिपार्टमेन्टले होइन जसले रिजल्ट निकाल्छ त्यही निकायले यो ब्याचको टप हो भनेर लेखदिनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

पाण्डेले भने, ‘विभागले त अरुलाई पनि लेखिदेला, किनभने रिजल्ट त विभागले निकाल्ने होइन । विभागसित गोल्डमेडलको खासै सम्बन्ध हुदैन ।’

यस विषयमा बुझ्न हामीले पटकपटक डिन कार्यालयका प्रमुख प्रा. डा. कुसुम शाक्यसँग सम्पर्क गर्न खोज्यौं । तर, उनी सम्पर्कमा आइनन् ।

काठमाडौं । सीएका विद्यार्थीले त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट समकक्षता नपाएपछि उपकुलपतिको कार्यालय अगाडि धर्ना दिएका छन् । भारतको इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालयबाट अध्ययन गरेर फर्किएका विद्यार्थीले मंगलबारबाट धर्ना दिन सुरु गरेका हुन् ।

इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालयबाट अध्ययन गरेर फर्किएकालाई त्रिविले एका–एक उच्च शिक्षाका लागि समकक्षता दिन बन्द गरेपछि आफुहरु आन्दोलित बनेको समकक्षता नपाउने विद्यार्थीको नेतृत्व गरेका सुधन महतले बताए । त्रिविसँग पटकपटक आग्रह गर्दा आश्वासन बाहेक केहि नपाएपछि धर्ना दिन सुरु गरेको उनको भनाई छ ।

इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालयबाट स्नातक र सीए दुवै उर्तिण गरेका विद्यार्थीलाई स्नातकोत्तर र सीए मात्र उर्तिण भएकालाई स्नातक वा सोसरह मान्यता दिँदै आएको त्रिविले सीएलाई व्यवसायीक पाठ्क्रम भन्दै समकक्षता निर्धारण गर्न बन्द गरेको छ । त्रिविको यहि निर्णय विरुद्ध समकक्षता नपाएका विद्यार्थी विगत डेढ महिनादेखि आन्दोलित छन् ।

काठमाडौं । त्रिभुवन विश्वविद्यालय परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय (पनिका)ले रोकिएका सबै परीक्षा यस वर्ष नै गर्ने भएको छ । कोरोनाभाइरसका कारणले पनिकाले परीक्षाको क्यालेन्डर नै खल्बलिएपछि पनिकाले यस वर्ष रोकिएका सबै परीक्षा सम्पन्न गर्ने तयारी गरेको हो ।

परीक्षा नियन्त्रक पुष्पराज जोशीले गत वर्षदेखि रोकिएका सबै परीक्षा यसै वर्ष सकेर परीक्षा क्यालेन्डरलाई नियमित गराइने बताए । “कोरोनाभाइरसको तेस्रो लहर आए पनि हामी स्वास्थ्यका मापदण्ड लागू गरेर परीक्षा सञ्चालन गर्दछौँ”, उनले भने, ‘भरसक भौतिक उपस्थितिमा परीक्षा गर्नेछौँ, त्यो सम्भव नभए पनि अनलाइनबाट परीक्षा गरेर क्यालेन्डलरलाई पहिल्यकै अवस्थामा पुर्‍याउँछौँ ।”

त्रिविको गत वर्ष भदौमा हुनेपर्ने स्नातक तह पहिलो वर्षको परीक्षा कोभिड–१९ का कारणले हुन सकेको छैन । पनिकाले स्नातक दोस्रो वर्षको परीक्षा आगामी साउन ४ गते र पहिलो वर्षको परीक्षा साउनको १० गतेदेखि शुरु गर्न थालेको छ । त्यसपछि स्नातक तह कानूनको प्रथम वर्षको परीक्षा र स्नातकोत्तर तह दोस्रो वर्षको परीक्षा गर्ने तयारीमा पनिका रहेको छ ।

परीक्षा नियन्त्रक जोशीका अनुसार दशैँअगाडि २०७७ सालका परीक्षा सम्पन्न र दशैंपछाडि २०७८ सालका परीक्षा शुरु गर्ने तयारी छ । दशैँपछाडि स्नातक तहका चारै वर्ष र स्नातकोत्तर तहको प्रथम वर्षको परीक्षा गरिने उनले बताए । दशैँअगाडि हुने परीक्षामा दुई लाख ५० हजार विद्यार्थी र दशैँपछाडिको परीक्षामा करीब छ लाख परीक्षार्थी सहभागी हुने उनले जानकारी दिए ।

विद्यार्थीलाई पायक पर्ने परीक्षा केन्द्र

पनिकाले विद्यार्थीलाई पायक पर्ने परीक्षा केन्द्र तोक्ने भएको छ । कोरोनाभाइरसका कारण घर गएका परीक्षार्थीलाई सहज होस् भनेर पनिकाले विद्यार्थीले रोजेको परीक्षा केन्द्रमा परीक्षा दिलाउने व्यवस्था गरिएको जोशीले बताए । योसँगै अब त्रिविको परीक्षा दिनका लागि काठमाडौँ आउने बाध्यता हटेको छ ।

“हामीले विद्यार्थीलाई परीक्षा फारामसँगै आफूलाई पायक पर्ने परीक्षा केन्द्र पनि छान्न भनेका छौं’ उनले भने, ‘विद्यार्थीले जुन परीक्षा केन्द्र रोज्छन् त्यही परीक्षा केन्द्रमा गएर परीक्षा दिन पाउने छन् ।”

काठमाडौं । समान कामको समान पारिश्रमिक हुनुपर्ने माग राख्दै त्रिविका आंशिक प्राध्यापकहरु आन्दोलित भएका छन् । वर्षौदेखि काम गरिरहेका आंशिक प्राध्यापकहरुको वौद्धिक शोषण भएको भन्दै प्राध्यापकहरु आन्दोलित भएका हुन् ।

एक शैक्षिक सत्र पूरा गरेका सम्पूर्ण आंशिक प्राध्यापकहरुलाई करार गर्नुपर्ने उनीहरुको माग छ । आंशिक प्राध्यापक संघका संरक्षक शशीकुमार शर्माले १५ वर्षबाट आन्दोलन जारी रहेको उल्लेख गर्दै सम्झौताहरु भएपनि कार्यान्वयन नभएको बताए । आफ्ना मागहरु पूरा नभएसम्म आन्दोलन जारी रहने उनको भनाई छ ।

संघका प्रवक्ता मोहन घिमिरेले देशभरीका क्याम्पसका प्राध्यापकहरुसँग सम्झौता भएपनि कार्यान्वयन नगर्ने प्रवृति देखिएकोले धर्नामा बस्नु परेको उनले बताए ।

वार्ता टोलीका सदस्य एवं संघका महासचिव राजेन्द्र गिरीले लामो समयदेखि प्राध्यापकहरु आन्दोलनरत भएपनि समस्या समाधानका लागि त्रिविले चासो नदिएको बताए । अहिले ९० प्रतिशत बढी कक्षाभार आंशिक शिक्षकहरुले लिनुपर्ने बाध्यता भएपनि काम अनुसारको पारिश्रमिक नभएको बताए ।

प्राध्यापक संघले विश्वविद्यालयले ल्याएको निर्देशिका खारेज गर्नुपर्ने, प्राज्ञिक उन्नयनको ग्यारेन्टी गर्नुपर्ने लगायतका मागहरु पनि राखेको छ । प्राध्यापकहरु आजबाट त्रिवि परिसरमा धर्नामा बसेका हुन् ।