हामीले चिनेजानेका बरिष्ठ पत्रकार तथा एकजना नागरिक अगुवा कनकमणी दीक्षितले जेठ ९ गते गरेको ट्वीट र त्यसमा प्राप्त प्रतिक्रिया पढेपछि राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको बारेमा फेरि एकपटक लेख्न बाध्य भइयो ।
दीक्षित लेख्नुहुन्छ- आफूलाई फेमिनिस्ट बताउने धेरै महिला/पुरुषको वर्तमान राष्ट्रपतिलाई हेर्ने आँखा र बोल्ने बोली स्त्रीद्धेषी छन्,अरुको के कुरा गरौं । राजनीतिक आलोचनाको अधिकार प्रयोग गर्दा यतातिर लाग्नु पर्ने कुनै कारण छैन ।
हिजो यस्तो जमाना थियो उनीहरु लेख्थे,उनीहरु टिभीमा बोल्थे, रेडियो बोल्थे । हामी सिर्फ उनीहरुका पुर्वाग्रही विचारका पाठक र दर्शक स्रोतमात्र थियौं । आज हामी फेसबुकमा छौं, ट्वीटरमा छौं, युट्युबमा पनि छौं र मौका मिले मूलधारका मिडियामा पनि आफ्ना बिचारबाट उनीहरुको प्रतिवाद गर्न सक्षम भएका छौं ।
उहाँ दीक्षितले नै सोही ट्वीटमा प्राप्त प्रतिक्रियाहरुको जवाफ दिने क्रममा ट्रोलिङको भयबाट धेरै विचार-निर्माणकर्ता तर्केको अवस्था छ । मलाई पनि अलि अलि डर लाग्छ भन्नुभएको छ ।
वास्तवमा आज नेपाली मिडिया र सोसल मिडिया पहुँचमा रहेकाहरुको सबैभन्दा ठूलो समस्या नै यहि हो । हामी राजनीतिक दलसँग आबद्ध युवा कार्यकर्ता ट्वीटरमा आएर प्रतिवाद गर्न थालेपछि इने गिनेका बिद्धान लेखकदेखि सम्पादकहरुले ‘अरिंगाल,साइबर स्याल,राज्य संरक्षित’ जस्ता घृणायुद्ध गाली लेख्दै मूलधारका मिडियामा विष वमन गरिरहेका छन् ।
हिजो यस्तो जमाना थियो उनीहरु लेख्थे,उनीहरु टिभीमा बोल्थे,रेडियो बोल्थे । हामी सिर्फ उनीहरुका पुर्वाग्रही विचारका पाठक र दर्शक स्रोतमात्र थियौं । आज हामी फेसबुकमा छौं,ट्वीटरमा छौं,युट्युबमा पनि छौं र मौका मिले मूलधारका मिडियामा पनि आफ्ना बिचारबाट उनीहरुको प्रतिवाद गर्न सक्षम भएका छौं ।
त्यसैले उनीहरुको सिण्डिकेटमाथि धावा बोल्ने युवा सचेत जमात उनीहरुका लागि साइबर टाउको दुःखाइ भएका छन् । उनीहरुको विचार सिण्डिकेटको सभ्य भाषामा प्रतिवाद गर्दा सामाजिक सन्जालमा ब्लक गरेर,मूलधारका मिडियामा साइबर क्राइमको वकालत गर्नेहरुका शब्द कति घृणायुक्त र साइबर क्राइम योग्य छन् ?
राष्ट्रपति संस्था होइन व्यक्ति विद्या भण्डारीमाथि समाजले चिनेका र मिडियामा कोलम ओगट्ने कथित लेखक सम्पादकले प्रयोग गरेका शब्द असभ्यमात्र होइन,स्त्रीद्धेषी र यौनिक हिंसा गर्ने खालका छन् । कनकमणी दीक्षित जस्ता स्वतन्त्र व्यक्तिहरु समेत यिनीहरुको ट्रोलिङको शिकार बन्छन् ।
हिम्मत भए प्रधानमन्त्रीविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याएर हटाउ । सरकारलाई ढालेर देखाउ । राष्ट्रपतिविरुद्ध महाअभियोगका धम्की दिनेहरुको ह्याउ भनेको केही गर्न नसकेर सोसल मिडिया र आफ्ना खल्तिका मिडियाबाट चरित्रहत्या गर्ने धन्दा चलाइदैछ भन्ने सबैले बुझेकै कुरा हो ।
नेपालको संविधानले राष्ट्रपतिलाई के कति अधिकार दिएको छ र राष्ट्रपतिले सम्पादन गर्ने कार्य के हुन् भन्ने सबैलाई थाहा छ । मन्त्रिपरिषदको निर्णय जुन प्रधानमन्त्रीमार्फत सिफारिस हुन्छन् तिनीहरुलाई कार्यन्वयन गर्नु राष्ट्रपतिको संवैधानिक दायित्व हो ।
राष्ट्रपतिले रामवरण यादवले जस्तो मन्त्रिपरिषदको सिफारिस नमानेर प्रधान सेनापति थमौति गरे जस्तो असंवैधानिक काम गर्नुपथ्र्यो भन्ने उनीहरुको कुरा हो भने फरक हो । नत्र भने राष्ट्रपतिले गर्ने कामको जस अपजसको जिम्मेवारी सरकारलाई हुन्छ ।
हिम्मत भए प्रधानमन्त्रीविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव ल्याएर हटाउ । सरकारलाई ढालेर देखाउ । राष्ट्रपतिविरुद्ध महाअभियोगका धम्की दिनेहरुको ह्याउ भनेको केही गर्न नसकेर सोसल मिडिया र आफ्ना खल्तिका मिडियाबाट चरित्रहत्या गर्ने धन्दा चलाइदैछ भन्ने सबैले बुझेकै कुरा हो ।
राष्ट्रपतिले हालैमात्र चीनका समकक्षी सी जिनपिङसँग करीव एक घण्टा टेलिफोन वार्ता गर्नुभयो । त्यसको लगत्तै चीनले उहाँको आग्रहमा १० लाख खोप अनुदानमा दिने घोषणा गर्यो । अरु खोप पनि नेपाललाई चीनले दिने भन्यो ।
भारतका राष्ट्रपतिलाई पत्र लेखेर उहाँले पहिलो डोज खोप लगाएका १७ लाख भन्दा बढी जनतालाई दोस्रो डोज खोप उपलब्ध गराउन विशेष आग्रह गर्नुभयो। सायद त्यसको परिणाम आउला ।
आज खोपको लागि सरकार जसरी लाग्यो,राष्ट्रपतिले अभिवभावकत्व लिनुभयो । राष्ट्रपतिले यो अग्रसरता लिएका चीन जस्तो विश्वको शक्तिसाली मुलुकका कार्यकारी राष्ट्रपतिले दिएको रेन्सपोन्स सामान्य कुरा होइन । हुन त विद्या भण्डारी महिला भएका कारण र एमालेको नेतृत्वबाट अघि बढेका कारण मन नपराउनेहरुले उहाँका यस्ता सत प्रयासको प्रशंसा गर्छन् भन्ने सोच्नु हुन्न ।
महिलाको प्रतिनिधित्वको ठूला डंका पिट्ने हामीले मिडियाहरुमा देखे सुनेकै महिला अधिकारकर्मी, महिलावादी र महिला अभियन्ता भनिनेहरु नै विद्या भण्डारीलाई कठपुतली राष्ट्रपति भनेर गिज्याउँदै डाह प्रकट गर्दै छन् ।
तर राष्ट्रपतिको भूमिका,संवैधानिक सीमा र विद्या भण्डारी आफ्नै राजनीतिक इतिहासको हेक्का राख्ने हो भने बजारमा बौद्धिक सिण्डिकेट खडा गर्नेहरुका हौवाबाट कति पनि बिचलित हुन जरुरी छैन । यिनको पेशा विरोध गर्ने हो,विद्या भण्डारीको दायित्व मुलुकको अभिभावकत्व गर्ने हो ।
यसकारण विद्याको विरोध
नेपालमा मिडियामात्र होइन सोसल मिडियामा समेत विचार निर्माणको ठेक्का हाम्रोमात्र हो भन्ने जमात छ । तिनीहरुको निशानामा विद्या भण्डारी परेको यो पहिलो पटक होइन । विद्या भण्डारीले महिलालाई अंश, वंश र प्रतिनिधित्वमा समान हकको लागि संसद र सडकमा संघर्षको नेतृत्व गर्न थालेपछि नै उहाँ विरुद्ध चरित्रहत्याको धन्दामा लागेको जमात नै आज पनि पनि छ ।
नेपालमा महिला राष्ट्रपति किन नहुने ? प्रधानमन्त्री र संवैधानिक निकायको प्रमुख किन नहुने ? भनेर वहस चलाउने त्यही कथित फेमिनिस्ट भन्नेहरुको जमात नै विद्या भण्डारी पहिलो पटक राष्ट्रपति हुँदा सबैभन्दा विरोधी बन्यो ।
उनीहरुमा विद्या भण्डारीले जुन धारको राजनीति र महिला मुक्ति आन्दोलनको नेतृत्व गनुृभएको थियो त्यसप्रतिको पुर्वाग्रह उहाँ राष्ट्रपति हुँदा विष जसरी पोखिएको हामीले भुलेका छैनौं ।
महिलाको प्रतिनिधित्वको ठूला डंका पिट्ने हामीले मिडियाहरुमा देखे सुनेकै महिला अधिकारकर्मी,महिलावादी र महिला अभियन्ता भनिनेहरु नै विद्या भण्डारीलाई कठपुतली राष्ट्रपति भनेर गिज्याउँदै डाह प्रकट गर्दै छन् ।
जानकी मन्दिरमा विधवाले टेकेर अपवित्र भयो भन्दै चोख्याइदा त्यसलाई समर्थन गर्ने जमात पनि तीनै थिए । नाम लिनु पर्दैन सबैका अनुहार तीनले लेख्ने पत्रिका,बोल्ने टिभी,रेडियो र तीनका फेसबुक ट्वीटरका फ्रोफाइल हेरेपछि नाम झलझली आइहाल्छन् ।
तिनीहरु कहिले सेतो सारी लाउनेहरुले राजनीति बिगारे भनेर बोल्छन्,कहिले विद्या भण्डारीको एकल महिला हुनुलाई यौनिक हिंसाका शब्द प्रहार गर्छन् वा त्यस्ता प्रवृतिलाई रिट्वीट र शेयरिङ गर्छन् । अनि तिनीहरु नै एमालेको पूर्णता नपाइसकेको स्थायी कमिटीमा महिला भएनन् भनेर ठूला ब्यानर न्युज बनाउछन् ।
तिनी मान्छेहरु विद्या भण्डारीहरु संवैधानिक पदमा पुग्दा आफ्नो डाह,आरिस पुर्वाग्रहलाई चरित्रहत्याको सहारा लिएर आलोचना गरिरहेका छन् । महिलाका केही कुरामा खोट लगाउने ठाउँ पाएनन् भने मान्छेहरु चरित्र उधिन्न थाल्छन् ।
पहिलो महिला प्रधानमन्त्री किन नबन्ने ?
राष्ट्रपति पदमा जनातको छोरी निर्वाचित भएको त्यो सफेदपोश जमातलाई रुचेको छैन । सिण्डिकेट जमातले मानेका महिला मात्र नेतृत्वको लागि योग्य हुन् । दुःख कष्ट र संघर्ष गरेर राजनीतिको सोपानमा पुगेका विद्या भण्डारी जस्ता महिला उनीहरुका लागि अपाच्य हुनु स्वभाविक हो ।
हिजो रामवरण यादव राष्ट्रपति हुँदा कोइराला पक्षीय कांग्रेसका कार्यालय शीतल निवास बन्यो भनेर विमलेन्द्र निधीले बोल्दा चुपचाप लाग्नेहरु आज शीतल निवास एमाले कार्यालय भयो भन्दैछन् ।
यस्ता आरोपका कुनै अर्थ छैन,अब हामी बोल्नैपर्छ विद्या भण्डारी एमालेको सक्रिय राजनीतिमा फर्किनुपर्छ । यी र यस्ता कथित फेमिनिस्ट अनि पेशेवर विरोधीहरुको शेखी झार्नकै लागि भए पनि उहाँलाई शीतल निवासबाट सिधै मदननगर बल्खुमा फर्काउनुपर्छ ।
जसरी जनताको छोरी गणतन्त्र नेपालको पहिलो महिला राष्ट्रपति बन्नुभयो त्यसैगरि नेपालको पहिलो महिला प्रधानमन्त्री विद्या भण्डारीलाई बनाउन नेपालको कुनै संविधानले रोक्दैन । एमालेको उपाध्यक्ष हुँदा हुँदै पार्टीले राष्ट्रपति बनाएर पठायो,जुन उहाँको चाहना थिएन ।
पार्टी निर्णय मानेर उहाँ राष्ट्रपति बन्नुभयो । एमालेको अध्यक्ष हुनुभन्दा अघि नै उहाँ राष्ट्रपति भएपछि पार्टीको सदस्यबाट राजीनामा दिनुभयो । नेपालको संविधानले राष्ट्रपति भएको व्यक्ति सक्रिय राजनीतिमा फर्किन पाइदैन,अर्थात प्रधानमन्त्री बन्न पाइदैन भनेको छैन ।
तिनी मान्छेहरु विद्या भण्डारीहरु संवैधानिक पदमा पुग्दा आफ्नो डाह,आरिस पुर्वाग्रहलाई चरित्रहत्याको सहारा लिएर आलोचना गरिरहेका छन् । महिलाका केही कुरामा खोट लगाउने ठाउँ पाएनन् भने मान्छेहरु चरित्र उधिन्न थाल्छन् ।
नेपालमा कथित विचार निर्माण गर्ने हौं भन्ने जमात र पेशेवर विरोधी मिडियाहरुलाई थप पीडा दिनका लागि पनि विद्या भण्डारीलाई राजनीतिमा फर्काउनुपर्छ भन्ने आवाज बुलन्द गरौं । नीति नियम,पद्धति प्रणाली र अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासले पनि सेरेमोनियल राष्ट्रपति बनेको व्यक्ति कार्यकारी प्रधानमन्त्री बन्न पाइदैन भनेको छैन ।
र,अन्तिममा बरिष्ठ पत्रकार दिदी बबिता बस्नेतले लेखेका यी पंक्ति पढौं र महिला भएकै कारण विद्या भण्डारीमाथि आक्रमण भएको हो भन्नलाई यति सशक्त पंक्ति भए अरु कुनै दसी प्रमाण चाहिन्छ र ?
उहाँ लेख्नुहुन्छ- यदि विद्यादेवी भण्डारी प्रधानमन्त्री र केपी शर्मा ओली राष्ट्रपति हुनुभएको अवस्थामा अहिलेको जस्तो राजनीतिक परिस्थिति बनेको भए निश्चय नै प्रधानमन्त्रीलाई राष्ट्रपतिले खल्तीको झैँ बनाए भनी टिप्पणी गरिने थियो । हाम्रो समाजमा महिला र पुरुषलाई हेर्ने दृष्टिकोण र मापदण्डहरू फरक छन्, चाहे त्यो घर(परिवारमा होस् या राज्यसत्तामा । अहिले कमेडीका रूपमा बनाइएका केही गीत र मनोरञ्जनका लागि बनाइएका केही कार्टुनहरू अमर्यादित मात्र होइन आपत्तिजनक छन् ।
