Tag: रोपाइँ

काठमाडौं । धान रोपाईं हुने क्षेत्रफलमध्ये देशभर करिब २७ प्रतिशतमा वर्षे धान रोपाइँ सम्पन्न भएको छ । बाली विकास तथा कृषि जैविक विविधता संरक्षण केन्द्रका अनुसार असार १५ सम्ममा देशभर २७ दशमलव १२ प्रतिशत क्षेत्रफलमा वर्षे धान रोपाइँ सम्पन्न भएको हो ।

सात प्रदेशमध्ये हालसम्म कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा बढी धान रोपाइँ भएको केन्द्रका प्रमुख रामकृष्ण श्रेष्ठले जानकारी दिए । उनले कर्णाली प्रदेशमा छिटो रोपाइँं थालिने भएका कारण पनि सबैभन्दा बढी रोपाइँ सकिएको जानकारी दिए ।

प्रमुख श्रेष्ठका अनुसार प्रदेश नं १ मा दुई लाख ७५ हजार ९०१ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये हालसम्म ४९ हजार ६२३ हेक्टरमा धानबाली रोपिएको छ । यो धान रोपाइँ हुने कूल क्षेत्रफलमध्ये १७ दशमलव ९९ प्रतिशत रहेको छ । त्यस्तै प्रदेश नं २ मा १० दशमलव ५५ प्रतिशत मात्र रोपाइँ सकिएको छ । तीन लाख ६५ हजार ६१५ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये हालसम्म यो प्रदेशमा ३८ हजार ५८६ हेक्टरमा मात्र धानबाली रोपाइँ सकिएको छ । वाग्मती प्रदेशको एक लाख १५ हजार २९५ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये हालसम्म २१ दशमलव ०७ अर्थात् २४ हजार २८८ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ सकिएको छ ।

यसैगरी गण्डकी प्रदेशमा १० लाख आठ हजार २७८ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये हालसम्म १५ दशमलव ३४ प्रतिशत अर्थात् १६ हजार ६१२ हेक्टरमा, लुम्बिनी प्रदेशमा तीन लाख ३ हजार ५९३ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये ४५ दशमलव ९४ प्रतिशत अर्थात् एक लाख ३९ हजार ४५६ हेक्टर, कर्णाली प्रदेशमा ३८ हजार ३८५ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये ६२ प्रतिशत अर्थात् २३ हजार ८५० हेक्टर क्षेत्रफलमा र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा एक लाख ६४ हजार ६३९ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये ४८ दशमलव ३१ प्रतिशत अर्थात् ७९ हजार ५४० हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ सकिएको प्रमुख श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

गत वर्ष असार १५ गतेसम्म सातै प्रदेशमा ३५ दशमलव ४८ प्रतिशत धान रोपाइँ सकिएको थियो । सातै प्रदेशका १३ लाख ७१ हजार ७०६ हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये चार लाख ८६ हजार ६६२ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ सकिएको थियो ।
रासस

रुपन्देही । नेपालमै धान उत्पादनमा पहिलो प्रदेशका रुपमा रहेको लुम्बिनी प्रदेशमा यो वर्ष करिब ४६ प्रतिशत रोपाई सकिएको छ । ६ पहाडी र ६ तराईका जिल्ला रहेको यो प्रदेशका पहाडी जिल्लाहरुमा धेरै प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ ।

लुम्बिनी प्रदेशमा कुल ३ लाख ३४ हजार ६७५ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती हुने भए पनि हालसम्म १ लाख ५३ हजार ३ दशमल ५ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको हो ।

कृषि मन्त्रालयका अनुसार गतवर्ष यो समयमा ४८ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको थियो । प्रदेशको भूमी व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले असार ११ गतेसम्म प्रदेशमा ४५ दशमलव ७ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको तथ्यांक राखेको छ ।

प्रदेशको पहाडी जिल्ला रोल्पामा यो वर्ष सबैभन्दा बढी ९० प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ । जिल्लामा धान खेती हुने ४ हजार ८९० हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये ४ हजार ४०१ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ ।

त्यसैगरी प्युठानमा ८० प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ । धान खेती हुने ६ हजार २ सय हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये ४ हजार ९ सय ६० हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको हो । तराईको बर्दिया र रुकुम पूर्वमा ६३ प्रतिशत रोपाइा सकिएको छ । तर पहाडी जिल्ला गुल्मीमा सबैभन्दा कम ७ प्रतिशत मात्रै रोपाइँ भएको छ । धान खेती हुने कुल १० हजार २४६ हेक्टर क्षेत्रफल मध्ये ८३९ हेक्टरमा मात्रै रोपाइँ सकिएको हो ।

प्रदेशको सबैभन्दा बढी धान खेती हुने कपिलवस्तुमा यो वर्ष २४ दशमलव ९ प्रतिशत मात्रै रोपाइँ सकिएको छ । त्यसैगरी दोस्रो धेरै धान खेती हुने रुपन्देहीमा ५५ प्रतिशत रोपाइँ भएको छ ।

कपिलवस्तुमा गतवर्ष यही अवधिमा २७ दशमलव ७ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको थियो । जिल्लामा कुल खेतीयोग्य जमिन ८३ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये ७१ हजार ५ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती हुने गरेको छ । गतवर्ष भने ६४ हजार ३ सय ५० हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको थियो । यो अवधिमा यस वर्ष १७ हजार ८ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ ।

रुपन्देहीमा ५५ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ । यहाँ यही अवधिमा गत वर्ष ५६ दशमलव ८ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको थियो । जिल्लामा कुल ८२ हजार ६२२ खेतीयोग्य जमिनमध्ये ६९ हजार ७०० हेक्टर क्षेत्रलफलमा धान खेती हुने गरेको छ । गत वर्ष भने ६७ हजार ५५० हेक्टर क्षेत्रफलमा मात्रै रोपाइँ भएको थियो । यो वर्ष ३८ हजार ३ सय ३५ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको छ ।

यसैगरी पश्चिम नवलपरासीमा यो वर्ष ६० प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ । कुल १३ हजार ९०५ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको हो । जिल्लामा २३ हजार १७५ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ हुँदै आएको छ ।

धान खेती हुने मुख्य जिल्लामध्येकै तराईको जिल्ला दाङमा ६० प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ । जिल्लामा हालसम्म २३ हजार २२६ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सकिएको हो । जिल्लामा कुल ६९ हजार ९५० हेक्टर खेतीयोग्य जमिनमध्ये ३८ हजार ७१० हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती हुँदै आएको छ । गत वर्ष भने ३७ हजार ९३६ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ भएको थियो ।

यसैगरी खर्घाखाँचीमा ५७ दशमलव ८ प्रतिशत, बर्दिया र रुकुम पूर्वमा ६३ प्रतिशत रोपाइँ सकिएको छ । पाल्पामा ३० दशमलव ७ प्रतिशत रोपाई सकिएको छ । धान खेती हुने कुल ९१०० हेक्टर क्षेत्रफलमध्ये २ हजार ७९७ हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाई सकिएको हो ।

लुम्बिनी प्रदेश कृषि विकास निर्देशनालयका वरिष्ठ बाली विकास अधिकृत शालिग्राम गौतमले मौसमले साथ दिए साउनको पहिलो हप्तासम्ममा रोपाइँ सकिने बताए । उनका अनुसार यो हप्ताको अन्यसम्ममा प्रदेशमा ६० देखि ६५ प्रतिशतसम्म रोपाइँ सकिने अनुमान छ ।

काठमाडौं । आज असार १५, अर्थात राष्ट्रिय धान दिवस । २०६१ सालमा सरकारले आजको दिनलाई राष्ट्रिय धान दिवसको रूपमा मनाउने निर्णय गरेको थियो ।

आज मुलुकभर नै रोपाइँ उत्सव गरेर यो दिवस मनाइँदैछ । दही-चिउरा खाने, हिलो छ्यापाछ्याप गर्ने, ठाउँअनुसार परम्परागत रूपमा साँस्कृतिक कार्यक्रम गरेर दिवस मनाउने चलन परम्परादेखि नै छ । मानो रोपेर मुरी उब्जाउने यो बेला कोरोना संक्रमणको जोखिमकै बीच बिहानदेखि साँझसम्म कृषकलाई चटारो छ ।

नेपालमा खेती हुने कुल जमिनको ४७ प्रतिशतमा धान खेती हुन्छ । त्यसमा १४ लाख ७३ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा ५६ लाख २१ हजार मेट्रिक टन धान फल्ने कृषि विभागले जनाएको छ । विभिन्न कारण मानिसमा खाद्य संस्कृतिको परिवर्तनले आन्तरिक उत्पादनले माग नधान्दा चामल आयातको क्रम भने बढ्दो छ ।

राष्ट्रिय योजना आयोगका सदस्य डा. कृष्णप्रसाद ओली, जन्मनुअघिदेखि मृत्युपर्यन्तसम्म धानको प्रयोग हुने मुलुकमा अनुसन्धान गरी हाइब्रिड धानको विकास जरुरी रहेको बताउँछन् ।

कोरोनाको जोखिमका कारण सरकारी तबरबाट हुने राष्ट्रिय धान दिवस समारोह भने आज औपचारिकतामा सीमित भएको छ ।