विराटनगर । नेकपा माओवादी केन्द्र कोशी प्रदेशमा विधान विपरीत सचिवालय सदस्य र प्रदेश समिति सदस्य मनोनीत गरिएको छ ।
भदौ १२ गते बसेको माओवादी कोशी प्रदेशको सचिवालय बैठकले १४३ जना प्रदेश समिति सदस्य र ६५ जना सचिवालय सदस्य मनोनीत गरेको हो ।
मनोनीत भएसँगै अव माओवादीको कोशी प्रदेश समिति ५३५ जनाको भएको छ । सचिवालय सदस्य मात्रै १६९ जना पुगेको नेकपा माओवादी केन्द्र कोशी प्रदेशले जनाएको छ ।
नेकपा माओवादी केन्द्रको विधानको भाग ६ मा प्रदेश तथा स्थानीय समितिको व्यवस्था छ । विधानले माओवादीको भूगोलका आधारमा सात वटा प्रदेश समिति, जवस मोर्चा विशेष प्रदेश समिति र काठमाडौँ उपत्यकामा सम्पर्क समन्वय प्रदेश समिति गरेर नौ वटा प्रदेश समिति रहेन व्यवस्था गरेको छ ।
विधानको धारा २४ उपधारा १ मा भौगोलिक प्रदेश समितिहरूको व्यवस्था गरिएको छ । सो धारामा भौगोलिक प्रदेश समिति १२५ जनाको हुने व्यवस्था रहेको छ । यस्तै हरेक सङ्घीय निर्वाचन क्षेत्रबाट १० जनाका दरले प्रदेश समितिमा मनोनीत गर्न सक्ने व्यवस्था विधानले गरेको छ ।
कोशी प्रदेशमा २८ वटा सङ्घीय निर्वाचन क्षेत्र रहेका छन् । हरेक निर्वाचन क्षेत्रबाट १० जना मनोनीत गर्दा कोशी प्रदेश समितिमा थप २८० जना प्रदेश सदस्य थपिने छन् । विधान अनुसार माओवादीको कोशी प्रदेश समिति ४०५ जनाको हुने व्यवस्था छ ।
तर विधानमै नभएको व्यवस्था अनुसार प्रदेशको सचिवालयले प्रदेश समिति सदस्य मनोनीत गरेको भन्दै माओवादी भित्रैबाट तीव्र विरोध भएको छ । पछिल्लो समय पाटीमा देखिएको दुई लाइन सङ्घर्षका कारण पनि कोशी प्रदेश समितिमा विधानले गरेको व्यवस्था भन्दा बढी सदस्य मनोनीत गरेको असन्तुष्टहरूले बताएका छन् । आफू निकटकालाई सेटल गर्न विधान विपरीत मनोनयन गरेर समिति भद्रगोल बनाएका असन्तुष्टहरूको दाबी छ । यसरी असन्तुष्ट हुनेहरू अध्यक्ष प्रचण्ड पक्षधरहरू रहेका छन् ।
‘मलाई पनि प्रदेश समिति सदस्यमा मनोनीत गरिएको छ । यसमा म सन्तुष्ट छैन तर प्रचण्ड लाइन कमजोर हुने देखिएपछि मौन बसेको छु,’ भरखरै मनोनीत भएका एक प्रदेश सदस्यले भने, अहिले गुटका आधारमा मनोनीत गरिएको छ । यसले प्रदेश समिति भद्रगोल भएको छ । आगामी अधिवेशनमा मतदानको अवस्था हुँदा अध्यक्षको लाइन नै कमजोर हुने देखेपछि असन्तुष्टि हुँदा हुँदै प्रदेश समिति सदस्य स्वीकार गरेको छु ।’
कोशी प्रदेशमा अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाललाई जनार्दन समूहले टक्कर दिँदै आएको छ । उनको सचिवालयमा बसेर काम गरेका हर्क नेम्बाङ मिक्सो माओवादी प्रदेश समिति अध्यक्ष छन् । प्रदेशको अधिवेशन चल्दा कोशीमा उप महासचिवद्वय वर्षमान पुन र जनार्दन शर्माका बिचमा प्रतिस्पर्धा थियो । प्रदेशको अधिवेशन भएको साँढे तीन वर्ष बित्दा पाटी भित्र जनार्दन र अध्यक्ष प्रचण्डकै बिचमा दुई लाइन सङ्घर्ष चलेको छ । यसको असर केन्द्रीय समिति हुँदै प्रदेश र जिल्ला सम्म आइपुगेको छ ।
अध्यक्ष प्रचण्ड र शर्मा एक अर्कालाई खुल्लम खुल्ला कटाक्ष गर्न थालेका छन् । यस्तो अवस्थामा कोशीमा भने शर्मा पक्षधरको पकड बढ्दै गएको र अध्यक्ष लाइन रक्षात्मक हुँदै गएको पाटीको भित्रका आन्तरिक कमिटी निर्माणहरूमा देखिएका छन् । प्रदेशको राजधानी विराटनगरमा माओवादीको महानगर कमिटीको अधिवेशनमा अध्यक्ष प्रचण्ड लाइनका उम्मेदवारको पराजय भएको थियो ।
कोशीमा पूर्व मन्त्रीहरू सुदन किराँती र शिवकुमार मण्डल खुलेर शर्माको पक्षमा बोलिरहेका छन् । माओवादी केन्द्र कोशी प्रदेश संसदीय दलका नेता इन्द्रबहादुर आङ्वो समेत मौन रूपमा शर्माको पक्षमा देखिन्छन् । आदिवासी जनजाति ‘फ्याक्टरमा’ शर्मा पक्ष हाबी हुँदा प्रदेश समितिमा पनि उनैको पकड बलियो हुँदै आफू निकटका नेता तथा कार्यकर्ताहरूलाई सचिवालय बैठक मार्फत प्रदेश समितिमा मनोनीत गरेर शक्ति देखाएको अध्यक्ष पक्षधरको दाबी छ ।
‘अहिले शर्माका भन्दा पनि सुदन किराँती, शिवकुमार मण्डल, हर्क नेम्वाङ, इन्द्र आङ्वो निकटकाहरु प्रदेश समितिमा आएका छन् । उनीहरू सबै जनार्दनका होइनन् । एक सचिवालय सदस्यले भने, ‘शर्माका भन्दा पनि तलका नेताहरूको कुरा मान्नेहरू छन् ।’
माओवादी केन्द्र कोशी प्रदेश समितिका उपाध्यक्ष शिव डाँगीले बाहिर भने जस्तो लाइन नभएको दाबी गरे । उनले भने,‘ माओवादीमा सबै प्रचण्ड लाइन हो । सबै प्रचण्डको नीतिमा हिँड्ने हो ।’
म्याद सकिएको समितिले मनोनयन
२०७८ साल मङ्सिर २५ गते माओवादी कोशी प्रदेशको अधिवेशन भएको हो । माओवादी केन्द्रको विधानले प्रदेश समितिको सम्मेलन हरेक तीन तीन वर्षमा गर्ने व्यवस्था गरेको छ ।
विधानको धारा २३ उपधार २ मा भनिएको छ, ‘प्रदेशहरूमा प्रत्येक तीन वर्षमा, स्थानीय पालिकामा प्रत्येक २ वर्षमा र वडाहरूमा प्रत्येक वर्ष सम्बन्धित तहको कार्यसमितिले अधिवेशन गर्ने छ । ’ विधान अनुसार प्रदेश समिति गएको मङ्सिर मै आयोजक समितिमा परिणत भएको हो ।

नेकपा माओवादी केन्द्र कोशी प्रदेश कार्यालय सचिव मातृका बरालले समय सकिए पनि स्थायी समितिको बैठकले अधिवेशन गर्ने म्याद नतोकिएको अवस्था सम्म आयोजक समिति नहुने भनेर सर्कुलर पठाएकाले यो समिति आयोजक समितिमा परिणत नभएको बताए ।
उनले भने, ‘मङ्सिर मै अधिवेशन हुनु पर्ने हो । तर अधिवेशन नभएपछि पुसमा बसेको स्थायी समितिले प्रदेश समितिको अधिवेशन गर्ने मिति नतोकिन्जेल सम्म आयोजक समिति नहुने भन्ने निर्णय गरेको छ । त्यसैले यो समिति आयोजक समिति होइन ।’
उनले विधानमा तोकिएको व्यवस्था भन्दा बढी सदस्य मनोनीत भएको स्वीकार गरे । उनले भने हाम्रो विधानमा वैकल्पिक प्रदेश सदस्यको पनि व्यवस्था गरेको छ । अधिवेशन आउन लाग्दा साथीहरूलाई किन वैकल्पिक भन्ने भनेर सदस्य नै भनिएको होला ।
यस्तो छ सूची
