Category: स्वास्थ्य-जीवनशैली

काठमाडौं । पछिल्लो २४ घण्टामा आइतबार काठमाडौं उपत्यकामा ५६६ जना नयाँ संक्रमित थपिएका छन् । जसमा काठमाडौंमा ३९५ जना, भक्तपुरमा ६१ जना र ललितपुरमा ११० जना छन् । हिजो ६६७ संक्रमित थपिएका थिए । एक साताअघि उपत्यकामा ७३९  जनामा संक्रमण पुष्टि भएको थियो ।

हालसम्म ११ हजार ३८ जना सक्रिय संक्रमित रहेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ । जसमध्ये काठमाडौंमा ७,४२० जना, भक्तपुरमा १,४०० जना र ललितपुरमा २,२१८ जना छन् ।

हालसम्म ५०० भन्दा बढी मोरङ, झापा, सुनसरी, काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर, चितवन, मकवानपुर, काभ्रेपलान्चोक, नुवाकोट, दोलखा, सिन्धुपाल्चोक, नवलपरासी, कास्की, बाग्लुङ, गोर्खा, स्याङ्जा, तनहुँ दाङ, रुपन्देही, सुर्खेत र कैलालीमा छन् ।

धनकुटा, ईलाम, धनुषा, बारा, सप्तरी, सिराहा, धादिङ, सिन्धुली, रामेछाप, लमजुङ, पर्वत, गुल्मी, पाल्पा, बाँके, बर्दिया, जुम्ला र कंचनपुरमा २०० भन्दा बढी संक्रमित रहेको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

काठमाडौं । कोभिड-१९ संक्रमणको कारण पछिल्लो २४ घण्टामा मुलुकमा ३० जनाको मृत्यु भएको छ । शनिबार २०७५ जना संक्रमित थपिएका छन् ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार १३ हजार ७५ नमुना (७७०३ पीसीआर र ५३७२ एन्टीजेन) परीक्षण गर्दा ती संक्रमित थपिएका हुन् ।

२३८२ जना निको भएका छन् । निको हुने बढेसँगै सक्रिय संक्रमित संख्या केही घटेर ३९,३२१ पुगेको छ ।

काठमाडौंमा ४८३, ललितपुरमा १०३, भक्तपुरमा ८१, कास्कीमा ९१ जना संक्रमित थपिएका छन् । २२ जिल्लामा सक्रिय संक्रमित संख्या ५०० भन्दा माथि छ ।

६३ हजार ९६३ पछिल्लो २४ घण्टामा कोभिडविरुद्धको खोप लगाएका छन् । ३८ लाख ३५ हजार जनाले पूर्ण डोज खोप लगाएका छन् । एक डोज खोप लगाउनेको संख्या ४९ लाख ३५ हजार छ ।

कूल संक्रमित संख्या (पीसीआर परीक्षण गर्दा) ७ लाख ४५ हजार र एन्टीजेन परीक्षण गर्दा ७९ हजार संक्रमित पुष्टि भएका छन् । कूल मृत्यु हुने संख्या १० हजार ४८५ छ ।

दिल्ली । कारोनाभाइरसविरुद्ध भारतले आफ्नो देशमा निर्मित डीएनए खोपलाई आपतकालीन प्रयोगको लागि अनुमति दिएको छ । यो विश्वमा पहिलो पटक भएको जनाइएको छ ।

क्याडिला हेल्थकेअरले गरेको एक अध्ययनमा तीन मात्रा दिनुपर्ने जाईकोभ-डी नामको खोप मानिसमा ६६ प्रतिशत संक्रमणमुक्त भएको जनाएको छ ।
भारतमा निर्माण हुन लागेको यो दोस्रो खोप हो ।

कम्पनीले वर्षमा एक करोडभन्दा माथि खोप उत्पादन गर्ने योजना बनाएको बीबीसीले जनाएको छ । भारतमा अहिले कोभिडविरुद्ध कोभिसील्ड, कोभ्याक्स र स्पुतनिक पाँच खोप प्रयोग भईरहेको छ ।

भारतमा पहिलोपटक १२ देखि १८ वर्ष उमेर समूहका किशोरकिशोरीमा कोभिड-१९ विरुद्धको खोप परीक्षण गरिएको हो । उक्त खोप डेल्टा भेरियन्टको संक्रमणको लागि प्रभावकारी हुने भारतीय सरकारले दावी गरेको छ ।

काठमाडौं । महालेखा परीक्षकको ५८ औं प्रतिवेदनले स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय र मातहतका निकायमा झन्डै ७ अर्ब रुपैयाँ बेरुजु देखाएको छ । प्रतिवेदनले स्वास्थ्यमा ६ अर्ब ८९ करोड ४७ लाख ३३ हजार रुपैयाँ बेरुजु देखाएको हो।

राष्ट्रपतिलाई शुक्रबार बुझाइएको उक्त प्रतिवेदन अनुसार सरकारी कार्यालयतर्फ १२ निकायमा १ अर्ब ८४ करोड २३ लाख १४ हजार बेरुजु छ। जसमध्ये १ अर्ब २ करोड म्याद नाघेको पेस्की छ।

संगठित, अन्य संस्था र समितितर्फ २६ कार्यालयमा ५ अर्ब ५ करोड २४ लाख १९ हजार बेरुजु छ। जसमध्ये ७२ करोड ५६ लाख १ हजार रुपैयाँ म्याद नाघेको पेस्की छ।

काठमाडौं । जापानबाट आज थप २ लाख ८ हजार ७ सय डोज अस्ट्राजेनेका खोप नेपाल आइपुगेको छ । जापानले कोभ्याक्स संयन्त्रमार्फत उपलब्ध गराउने भनेको १६ लाख डोजमध्येकै हिस्साबाट उक्त मात्रा खोप आज काठमाडौं आइपुगेको हो । यसअघि ९ लाख डोज खोप आइसकेको छ।

बाँकी रहेको खोप ७ गते नेपाल आउने जापानी दूतावासले जनाएको छ । १६ लाखमध्ये दुई चरणमा गरी बाँकी सात लाख डोज खोप नेपाल आउन लागेको हो।

जापानबाट ल्याइएको यो खोप गत चैतमा कोभिसिल्डको पहिलो मात्रा लगाएका ६५ वर्षमाथिका नागरिकसहित विद्यार्थीलाई लगाइएको छ । अब आउने खोप प्रदेश १ र २ मा कोभिसिल्डको पहिलो मात्रा लगाएका नागरिकलाई दिइने बाल स्वास्थ्य तथा खोप शाखा प्रमुख झलक शर्माले जानकारी दिए ।

नेपालमा यसअघि कोभिसिल्ड २४ लाख ४८ हजार कोभिसिल्ड, ७४ लाख डोज भेरोसेल, १६लाख डोज जोन्सन एन्ड जोन्सन, १० लाख ७७ हजार ३२० एस्ट्राजेनेका गरी १ करोड ८ आठ लाख ६० हजार १७० डोज खोप आइसकेको छ।

स्वास्थ्य तथा जनसंख्याको शुक्रबारसम्म ३७ लाख ९९ हजार १७८ जनाले कोरोना विरुद्धको पूर्ण र ४९ लाख ७ हजार ५२३ जनाले पहिलो मात्रा खोप लगाइसकेका छन्।

काठमाडौं । पछिल्लो २४ घण्टामा मुलुकमा ३०४२ जना कोभिड संक्रमित थपिएका छन् । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार १७ हजार ६५४ नमुना (१० हजार ५३० पीसीआर र ७१२४ एन्टीजेन) परीक्षण गर्दा ती संक्रमित थपिएका हुन् ।

शुक्रबार थप २६ जनाको कोभिड-१९ संक्रमणबाट मृत्यु भएको छ । २२४४ जना पछिल्लो २४ घण्टामा निको भएका छन् ।

सक्रिय संक्रमित संख्या ४० हजार ३०९ पुगेको छ । १ लाख ८० हजार जनाले पछिल्लो अवधिमा कोभिडविरुद्धको खोप लगाएका छन् ।

उपत्यकामा शुक्रबार ८९८ जना संक्रमित थपिएका छन् । काठमाडौंमा ६०४, ललितपुरमा १८७ र भक्तपुरमा १०७ जना संक्रमित थपिएका छन् । कास्कीमा २२९ जना संक्रमित थपिएका छन् ।

पीसीआर परीक्षण गर्दा कूल संक्रमित संख्या ७ लाख ४४ हजार ३०७ र एन्टीजेन परीक्षणमा ७९ हजार ३४० संक्रमित पुष्टि भएका छन् । कूल निको हुने संख्या ६ लाख ९३ हजार ५४३ छ ।

कूल मृत्यु हुने संख्या १० हजार ४५५ छ । कूल मृत्युदर १.४० प्रतिशत, कूल सक्रिय संक्रमित संख्या ५.४२ प्रतिशत र कूल निको हुने प्रतिशत ९३.१८ प्रतिशत छ ।

पूर्ण डोज खोप लगाउने संख्या ३७ लाख ९९ हजार रहेको छ ।

काठमाडौं । बुधबार र बिहीबार गरि चीनबाट १६ लाख डोज भेरोसेल खोप आइपुगेको छ। नेपालले साइनोफार्म कम्पनीसँग खरिद गरेको ६० लाख डोजमध्ये पछिल्ला दुई दिनमा १६ लाख मात्रा खोप आइपुगेको हो ।

स्वास्थ्य सेवा विभागका अनुसार थप ४४ लाख डोज खोप अगस्ट महीनाको अन्तिम सातासम्म आइपुग्ने भएको छ । नेपालले चीनसँग यसअघि ४० लाख डोज भेरोसेल खोप खरीद गरेको थियो । यस्तै, जापानले कोभ्याक्स संयन्त्रमार्फत उपलब्ध गराएको १६ लाख डोज खोपमध्ये बाँकि ७ लाख डोज भदौ ५ र ७ गते आउने भएको छ।

नेपालमा कोभिसिल्ड २४ लाख ४८ हजार कोभिसिल्ड, ५८ लाख डोज भेरोसेल, १६लाख डोज जोन्सन एन्ड जोन्सन, १० लाख ७७ हजार ३२० एस्ट्राजेनेका गरी १ करोड ८ आठ लाख ६० हजार १७० डोज खोप आइसकेको छ।

काठमाडौं । अस्ट्राजेनेका खोपको मिति गुज्रने समय नजिकिएपछि सरकारले खोप लगाउने समूहको दायरा बढाएको छ । सरकारको नयाँ निर्णयअनुसार अब १८ वर्ष उमेर पुगेका कक्षा १२ का विद्यार्थी र सीमा नाकाका प्रवेश नाकाबाट नेपाल प्रवेश गर्ने नागरिकलाई खोप दिइने भएको छ ।

अगस्ट महिनाभित्रै खोपको म्याद सकिने भएपछि लक्षित समूहको दायरा बढाउँदै १८ वर्ष पु¥याइएको हो । परिवार कल्याण महाशाखाका प्रमुख तारानाथ पोखरेलले प्रदेश निर्देशनालय र ७७ जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयलाई पहिलो मात्रा खोप दिने व्यवस्था मिलाउन पत्राचार गरेका छन्।

जापान सरकारले साउनमा कोभ्याक्स संयन्त्रमार्फत अस्ट्राजेनेकाको ८ लाख डोज उपलब्ध गराएको थियो भने भुटानले पैंचोमा ३ लाख डोज उपलब्ध गराएको थियो । जापानले दिन बाँकी ८ लाख डोज आगामी शनिबार आउँदैछ ।

काठमाडौं । काठमाडौं जिल्लामा भोलि (शुक्रबार)देखि १८ वर्षमाथिका कक्षा १२ मा अध्ययनरत र विश्वविद्यालयका विद्यार्थीलाई कोभिड-१९ विरुद्धको भेरोसेल खोपको पहिलो डोज दिइने भएको छ।

जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय काठमाडौंका प्रमुख बद्रीबहादुर खड्काका अनुसार भदौ ४ गतेदेखि ६ गतेसम्म सञ्चालन हुने विद्यार्थीले प्रवेशपत्र देखाएर पहिलो डोज लगाउन पाउनेछन् । ४० वर्षमाथिका नागरिकलाई पनि भोलिदेखि खोपको पहिलो मात्रा दिइने जनाइएको छ ।

काठमाडौं महानगरपालिकाका ३२ वडा र पालिकाले तोकेको थप खोप केन्द्र तोकिएको छ । अन्य नगरपालिकाको हकमा पनि सोही पालिकाले तोकेको खोप केन्द्र निर्धारण गरिएको छ।

साथै, सशस्त्र प्रहरी अस्पताल, बलम्बु, वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल, छाउनी राधास्वामी आइसोलेसन सेन्टर, सामाखुसी, नेपाल प्रहरी अस्पताल, महाराजगञ्ज, वीर अस्पताल, रत्नपार्क, निजामति कर्मचारी अस्पताल, बानेश्वर, परोपकार प्रसूती गृह तथा स्त्रीरोग अस्पताल, थापाथली र शिक्षण अस्पताल, महाराजगञ्जबाट पनि खोप लगाउन पाइने भएको छ ।

काठमाण्डौ । अमेरिकाको टेक्सस राज्यका एक पूर्वसिनेटरको पहलमा कोभिड-१९ संक्रमितलाई गम्भीर बिरामी हुन नदिने डाइटरी सप्लीमेन्टको ठूलो मात्रा नेपाललाई सहयोगस्वरुप प्राप्त हुने भएको छ ।

आज एक कार्यक्रमकाबीच पूर्वसिनेटर ड्यान शेलीले बसन्त चौधरी फाउण्डेसन र नर्भिक इनिसिएटिभ्स फर न्यूट्रिसन एण्ड हेल्थलाई सहायता प्रदानको घोषणा गरेका हुन् । नाइट्रिक अक्साइडको डाइटरी सप्लिमेन्ट करिब ७ लाख ५० हजार अमेरिकी डलर मूल्य बराबरको १० हजार बोटल नेपाललाई प्रदान गर्ने उनले जनाए ।

यो सप्लिमेन्ट अमेरिकी वैज्ञानिक तथा खोजकर्ता डा. न्याथन ब्रायनले निर्माण गरेका हुन् । उनले तयार गरेको यो सप्लीमेन्ट अमेरिकी बजारमा विगत १० वर्षदेखि प्रयोगमा रहेको छ । कार्यक्रममा बोल्दै डा. न्याथनले यो सप्लीमेन्टीले कोभिड १९ मात्र नभई विभिन्न इन्फ्लूएञ्जाबाट बिरामीलाई गम्भीर हुनबाट रोक्नका लागि विशेष काम गर्ने दाबी गरे ।

‘अमेरिकामा १० वर्षदेखि बजारमा उपलब्ध नाइट्रिक अक्साइडको डाइटरी सप्लीमेन्टको प्रयोगले कोभिड १९ का बिरामीहरुमा सकारात्मक प्रभाव पारेको हामीले गरेको प्रयोगबाट देखिएको छ । यो डाइटरी सप्लीमेन्ट संक्रमण भएको ७२ घण्टाभित्र चुसेर सेवन गर्नुपर्ने हुन्छ । दैनिक २ पटक दरले सेवन गर्न थालेपछि यसले शरीरमा घटेको अक्सिजनको मात्रा बढाउँछ र संक्रमित गम्भीर भई अस्पताल भर्ना हुनबाट जोगाउने काम गर्छ’ डा. ब्रायनले भने-‘यस्तो जीवनरक्षक डाइटरी सप्लीमेन्ट कोरोना भाइरसविरुद्धको भ्याक्सिनको कम उपलब्धता हुने नेपालजस्तो मुलुकका लागि वरदान सावित हुनसक्छ ।’

कोभिड १९ का बिरामीहरुको शरीरभित्र नाइट्रिक अक्साइडको सामान्य अंश समेत उत्पादन नहुँदा समस्या देखिने गरेको आफ्नो खोजको क्रममा पत्ता लागेको उनले उल्लेख गरे ।

‘नाइट्रिक अक्साइड भनेको प्राकृतिक रुपमा शरीरभित्र उत्पादन हुने र शरीरलाई चाहिने एक महत्वपूर्ण पदार्थ हो । यस पदार्थले रक्तचापको व्यवस्थापनका साथै शरीरको अक्सिजन स्याचुरेशन व्यवस्थापन गर्न समेत मद्दत गर्दछ । यसका साथै नाइट्रिक अक्साइडले इन्फ्लेमेसन घटाउने तथा कोरोना भाइरससहितका अन्य इन्फेक्सनविरुद्ध लड्ने प्रतिरोधात्मक भूमिकाको कार्य समेत गर्छ ।’

डा. ब्रायनले भने- ‘हालसम्मको प्रयोग र प्रमाणहरुमा उच्च रक्तचाप, मधुमेह, मोटोपना, ध्रुमपान सेवनकर्ता, मृगौला सम्बन्धी रोगी, मुटुरोगबाट पीडितहरुको शरीरमा नाइट्रिक अक्साइड उत्पादन गर्नसक्ने क्षमताको कमी र त्यस्ता रोगीहरु कोभिड संक्रमणको उच्च जोखिममा रहेको पाइएको छ भने उनीहरुलाई लागेको रोग समेत तीव्र गतिमा जटिल बन्नसक्छ ।’

अमेरिकी टेक्सस राज्यका पूर्व सिनेटर सिनेटर ड्यान शेलील यस डाइटरी सप्लीमेन्टको प्रयोगले उच्च जोखिममा रहेका वा पर्नसक्ने कोभिड संक्रमितको ज्यान बचाउन उपयोगी हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । शेलीले भने–‘नेपालमा पनि कोभिड संक्रमित तीव्र गतिमा बढेका र मृत्यु हुने संख्या समेत बढिरहेको समाचारलाई मैले बेवास्ता गर्न सकिँन । कोभिडका कारण धेरै क्षति व्यहोरेको नेपालजस्तो मुलुकका लागि हामीमा चलिसकेको डाइटरी सप्लिमेन्ट काम लाग्नसक्छ भन्ने लाग्यो । त्यही भएर हाम्रो रोजाईमा नेपाल पनि परेको हो ।’

यसैबीच, सो अवसरमा नाइट्रिक अक्साइडसँग सम्बन्धित खोजमा २० वर्षदेखि संलग्न अमेरिकी खोजकर्ता तथा वैज्ञानिक डा. न्याथन एस. ब्रायनले हालसालै कोरोना भाइरसविरुद्ध निकै प्रभावकारी देखिएको नोभिरिसिड नामको औषधि समेत बनाइसकेका जानकारी गराए । हाल अमेरिकामा यो औषधिको तेस्रो चरणको क्लिनिकल ट्रायल चलिरहेको सो क्रममा बताइएको छ । सो औषधिको क्लिनिकल ट्रायलका लागि नेपाल सरकारसँग पनि अनुमति मागिसकिएको कार्यक्रममा जानकारी दिइएको छ ।

कार्यक्रममा बोल्दै नर्भिक इन्टरनेशनल अस्पतालका संस्थापक बसन्तकुमार चौधरीले अमेरिकामा सफल प्रयोग भइरहेको महत्वपूर्ण डाइटरी सप्लीमेन्टको नेपालमा प्रयोगका लागि विश्वविख्यात वैज्ञानिक तथा खोजकर्तासँग सहकार्य गर्न पाउँदा खुशी लागेको बताए ।

‘सहकार्यका लागि उहाँहरुले नर्भिकलाई रोज्नुभएकोमा हामी कृतज्ञता ज्ञापन गर्छौं’ उनले भने- ‘नेपाल सरकारसँग समन्वय गरी अमेरिकाबाट सहयोगस्वरुप प्राप्त हुने सप्लीमेन्ट कोभिड संक्रमितलाई वितरणको व्यवस्था मिलाइनेछ ।’

चौधरीले अमेरिकी पूर्व सिनेटरबाट घोषणा भएको सहयोग नेपाल सरकारले कोभिड-१९ को तेस्रो लहर सुरु हुने भनी गरेको प्रक्षेपणभन्दा अगाडि नै प्राप्त हुने र १० हजार बोटलले २० हजार संक्रमितलाई गम्भीर हुनबाट रोक्न सकिने जानकारी दिए ।

काठमाडौं । पछिल्लो २४ घण्टामा मुलुकमा ३०७५ जना कोभिड संक्रमित थपिएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार १६ हजार ४३८ नमुना (११ हजार ९४६ पीसीआर र ४४९२ एन्टीजेन) परीक्षण गर्दा ती संक्रमित थपिएका हुन् ।

बिहीबार थप ३३ जनाको मृत्यु भएको छ । २१२६ जना निको भएका छन् । सक्रिय संक्रमित संख्या ४० हजार ५०० पुगेको छ ।

काठमाडौं उपत्यकामा पछिल्लो २४ घण्टामा ८६७ जना संक्रमित थपिएका छन् । काठमाडौंमा ६३९, ललितपुरमा १२७ र भक्तपुरमा १०१ जना संक्रमित थपिएका छन् ।

कूल संक्रमित संख्या ७ लाख ४२ हजार पुगेको छ । कोभिडको कारण अहिलेसम्म १० हजार ४२९ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । कूल निको हुने संख्या ६ लाख ९१ हजार छ ।

काठमाडौं । जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंले निषेधाज्ञा कायमै रहेकाले जनैपूर्णिमा, ऋषितर्पणी र गाइजात्रा लगायतका पर्व भीडभाड नहुने गरि सांकेतिकरुपमा मनाउन आग्रह गरेको छ ।

कोभिड–१९ को संक्रमण दर उच्च रहेकाले यस अवधिमा पर्न जाने पर्वलाई स्वास्थ्य प्रोटोकलको पूर्ण पालना हुने गरी परम्परागतरुपमा सांकेतिकरुपले मनाउन प्रशासनले भनेको हो ।

भदौ ८ गते मध्यरातसम्म निषेधाज्ञा कायमै रहेकाले भीडभाडजन्य गतिविधि नगर्न पनि प्रशासनले आग्रह गरेको छ ।

काठमाडौं । चीनबाट थप ८ लाख डोज भेरोसेल खोप आज बिहान काठमाडौं आइपुगेको छ । भोलि थप ८ लाख डोज ल्याउने तयारी छ ।

खरिद गरिएको ६० लाख डोजमध्ये ८ लाख गएराति १२ बजे काठमाडौं आइपुगेको हो । ल्याइएको सो मात्राको खोपलाई विमानस्थल र टेकुको भण्डारण कक्षमा राखिएको छ ।

बाँकी ४४ लाख डोज अगस्टको अन्तिम साता आउने कार्यक्रम छ । जापानले कोभ्याक्समार्फत उपलब्ध गराएको १६ लाख डोजमध्ये बाँकी ७ लाख डोज भदौ ५ र ७ गते आउने भएको छ ।

काठमाडौं । कोभिड-१९ महामारी नियन्त्रण, व्यवस्थापन र स्वास्थ्य सेवा प्रवाह कार्यान्वयन गर्न सरकारले स्वास्थ्य राज्यमन्त्री उमेश श्रेष्ठको अध्यक्षतामा ९ सदस्यीय उच्चस्तरीय समिति गठन गरेको छ । गत साउन २८ गते प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको निर्णयअनुसार समिति गठन गरिएको हो।

समिति उपाध्यक्षमा स्वास्थ्य सचिव रोशन पोखरेल छन् भने सहउपाध्यक्षमा प्रमुख विशेषज्ञ दीपेन्द्ररमण सिंह छन्।

सदस्यहरुमा स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक आरपी बिच्छा, आयुर्वेद तथा वैकल्पिक चिकित्सा विभागका महानिर्देशक वासुदेव उपाध्याय, औषधि व्यवस्था विभागका महानिर्देशक भरत भट्टराई, इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक तथा प्रवक्ता कृष्णप्रसाद पौडेल र राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरका प्रमुख कन्सल्टेन्ट अर्थोपेडिक सर्जन रुद्र मरासिनी छन्।

सदस्य सचिवमा नीति योजना तथा अनुगमन महाशाखा प्रमुख गुणराज लोहनी छन्।

सरकारले यो उच्चस्तरीय समितिलाई ८ बुँदे कामको जिम्मा दिएको छ । जसमा कोभिड-१९ महामारी रोकथाम तथा नियन्त्रण गर्न सीमानाकामा हेल्थ डेस्क संचालन, क्वारेन्टाइन, परीक्षण, आइसोलेसन, उपचार व्यवस्थापन, खोप आपूर्ति तथा अभियान संचालन, औषधि, औजार उपकरण खरिद तथा आपूर्ति व्यवस्थापन लगायतका विषयमा नीतिगत निर्णय गर्ने छन् ।

साथै, नन-कोभिड बाहेकका नियमित तथा अत्यावश्यक स्वास्थ्य सेवा प्रवाहलाई सुचारु गर्न आवश्यक नीतिगत निर्णय गर्ने, सबै स्वास्थ्य सेवा प्रवाहलाई प्रभावकारी बनाउन प्रदेश र स्थानीय तहसँग समन्वय र सहजीकरण गर्ने लगायत छन्।

काठमाडौं । संयुक्त राज्य अमेरिकाले वीर अस्पताल र परोपकार प्रसूति अस्पताललाई कोभिड-१९ महामारीविरुद्ध दुईवटा तरल अक्सिजन ट्यांक प्रदान गरेको छ । अमेरिकी राजदूत र्‍यान्डी बेरी र अमेरिकी अन्तर्राष्ट्रिय विकास नियोग (युएसएआईडी) प्रमुख सेपिडे केभान्शाडले मंगलबार स्वास्थ्य सहायता प्रदान गरे ।

ती लिक्विड अक्सिजन ट्यांकहरु अस्पतालका केन्द्रीय अक्सिजन प्रणालीसँग जोडिएका छन् र यिनले एक घण्टामा ४० लिटर क्षमताका लगभग ४० वटा सिलिन्डर भर्ने जनाइएको छ । युएसएआईडीको सहयोगमा थप चार वटा तरल अक्सिजन ट्याङ्कहरू देशभरका विभिन्न अस्पतालहरूमा जडान हुने दूतावासद्वारा जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

मंगलबार नै अमेरिकाले नेपाललाई युएसएआईडीमार्फत थप १ करोड ५ लाख अमेरिकी डलर बराबरको जरुरी स्वास्थ्य सहायता प्रदान गर्ने घोषणा पनि गरेको छ । सो थप रकम सहायताले पालिकाहरूमा निगरानी तथा कन्ट्याक्ट ट्रेसिङ सुदृढ गर्ने, प्रयोगशाला प्रणालीहरूलाई टेवा पुर्‍याउने र सीमा नाकाहरूमा हुने एन्टिजेन परीक्षणको विस्तार गर्नेछ ।

उक्त कोषले स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयलाई कोभिड–१९ सम्बन्धी संहिता तथा मार्गदर्शन विकास गर्न, ‘सर्ज’ क्षमता अभिवृद्धिका निम्ति स्वास्थ्यकर्मीहरूको प्रशिक्षण तथा भर्ती गर्न र सघन उपचार सुदृढ गर्न पनि मद्दत गर्नेछ । आफ्ना साझेदारहरूसँग मिलेर युएसएआईडीले कोभिड–१९ का बिरामीहरूलाई आइसोलेसन केन्द्रमा र दूर चिकित्साको माध्यमबाट उनीहरूको घरमा पनि मद्दत गर्दछ, अपाङ्गता भएका मानिसहरूलाई अत्यावश्यक स्वास्थ्य र पुनर्स्थापना सेवाहरूको निरन्तरता सुनिश्चित गर्ने जनाइएको छ ।

सहायता हस्तान्तरण समारोहमा कोभिड–१९ युनिफाइड केन्द्रीय अस्पताल (वीर अस्पताल) का प्रमुख कार्यकारी अधिकृत डा. भूपेन्द्र बस्नेत र परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पतालकी निर्देशक डा. सङ्गीता मिश्रको पनि उपस्थिति थियो ।

सो सहायतामार्फत अमेरिकी सरकारबाट नेपाललाई प्रदान गरिएको ९ करोड अमेरिकी डलरभन्दा बढीको कोभिड–१९ सम्बन्धी सहयोगमा थप्ने काम गरेको छ जुन सहयोग यो महामारी सुरु भएदेखि जनसङ्ख्याको ६०५ भन्दा बढीमा पुगेको छ । यस सहायतामा युएसएआईडीबाट उपलब्ध गराइएको ७.५ करोड अमेरिकी डलरको प्राविधिक तथा जिन्सी सहयोग, जस्तो कि अक्सिजन सिलिन्डर, श्वासप्रश्वास यन्त्र, भेन्टिलेटर, र व्यक्तिगत सुरक्षात्मक उपकरणहरू, समावेश छन् ।

पछिल्लो २० वर्षमा मात्र युएसएआईडीले नेपालमा स्वास्थ्य सेवाको गुणस्तर सुधार गर्न ६० करोड अमेरिकी डलरभन्दा बढी लगानी गरेको छ र मातृ तथा शिशु मृत्युदर घटाउन र मलेरिया उन्मुलन गर्न सघाएको छ ।

काठमाडौं । पछिल्लो २४ घण्टामा मुलुकमा ३४०३ जना कोभिड संक्रमित थपिएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार १६ हजार ८३८ कूल नमुना (११ हजार ८३९ पीसीआर र ४९९९ एन्टीजेन) परिक्षण गर्दा ती संक्रमित थपिएका हुन् ।

बुधबार कोभिडको कारण ४२ जनाको मृत्यु भएको छ । २१०४ जना डिस्चार्ज भएका छन् । काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लामा ९९३ जना संक्रमित थपिएका छन् ।

पछिल्लो २४ घण्टामा मुलुकको सक्रिय संक्रमित संख्यामा वृद्धि भएर ४० हजार ३८३ पुगेको छ ।

मन्त्रालयद्वारा आयोजित नियमित प्रेस ब्रिफिङमा प्रवक्ता कृष्णप्रसाद पौडेलले २१ जिल्लामा सक्रिय संक्रमित संख्या ५०० भन्दा बढी रहेको बताए । उनका अनुसार बुधबार संक्रमण दर २२ प्रतिशत छ ।

काठमाडौं । काठमाडौं जिल्लामा आजदेखि अस्ट्राजेनेकाको पहिलो डोज लगाउन सुरु भएको छ । खोप लगाउन बाँकीमध्ये प्राथमिकता निर्धारण गरी महानगर र नगरपालिकामा पहिलो मात्रा दिन थालेको हो ।

काठमाडौं महानगरभित्र, राधास्वामी आइसोलेसन सेन्टर सामाखुशी, नेपाल प्रहरी अस्पताल महाराजगञ्ज, वीर अस्पताल, वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल छाउनी, निजामती कर्मचारी अस्पताल नयाँ बानेश्वर, परोपकार प्रसूति गृह अस्पताल थापाथली, आयुर्वेद तालिम केन्द्र कीर्तिपुर र सशस्त्र प्रहरीको अस्पताल बलम्बुमा खोप केन्द्र तोकिएको छ ।

कीर्तिपुर नगरपालिका, बुढानिलकण्ठ नगरपालिका, नागार्जुन नगरपालिका, गोकर्णेश्वर नगरपालिका, तारकेश्वर नगरपालिका, कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका, टोखा नगरपालिकामा पनि अभियान सञ्चालन भएको छ ।

कसले लगाउन पाउनेछन् ?

स्वास्थ्य कार्यालय प्रमुख खड्काका अनुसार यसपटक विश्वविद्यालय तहको परीक्षा दिने प्रवेश पत्र लिईसकेका विद्यार्थी, नयाँ संसद भवन निर्माणमा सम्लग्न कर्मचारी तथा मजदुर, बैदेशिक रोजगारी, अध्ययन, र अन्य प्रयोजनमा विदेश जाने व्यक्तिहरु, मिर्गौलाले काम नगरी डायलासिस गर्नु पर्ने र गरेका व्यक्तिहरु, अंग प्रत्यारोपण गरेका तथा क्यान्सर रोगका विरामीहरु तोकिएका छन् ।

यस्तै रिहाव सेन्टरमा रहेका व्यक्ति र सो स्थानमा काम गर्ने कर्मचारीहरु, औद्योगिक क्षेत्रमा कार्यरत कर्मचारीहरु र मजदुरहरु, माइती नेपालले संरक्षणमा राखेका महिला तथा किशोर किशोरीहरु, सुरक्षाकर्मी र स्वास्थ्यकर्मीका परिवारहरु र ३० बर्ष माथि उमेरका व्यक्तिहरु पनि यसपटक खोप लगाउने प्राथमिकतामा परेको बताए ।

साथै, एप्समा दर्ता भई विद्युतीय दर्ता नम्बर लिएर पुग्ने १८ बर्ष माथिका सबै व्यक्तिले पनि खोप लगाउन पाउनेछन् । खोप लगाउनका लागि अहिले नागरिकता वा कुनै निकायले जारी गरेको परिचय पत्र र विद्युतीय दर्ता गरेको प्रिन्ट वा फोटो सहित नम्बर लिएर खोप केन्द्रमा जानु पर्दछ ।

काठमाडौं । चीनबाट आज आठ लाख डोज भेरोसेल खोप आउने भएको छ। खरीद प्रक्रियामार्फत ल्याउन लागिएको ६० लाख डोज खोपमध्ये बुधबार र बिहीबार गरी १६ लाख डोज खोप ल्याउन लागिएको हो ।

स्वास्थ्य सेवा विभागका अनुसार आज आठ लाख र भोलि आठ लाख डोज खोप आइपुग्नेछ । बाँकी ४४ लाख डोज खोप अगस्ट अन्तिम साता आइपुग्ने महाशाखाले जनाएको छ। जापानले कोभ्याक्स संयन्त्रमार्फत उपलब्ध गराएको १६ लाख डोज खोपमध्येको बाँकी ७ लाख डोज भदौ ५ र ७ गते आइपुग्ने मन्त्रालयका प्रवक्ता कृष्ण पौडेलले जनाए ।

अहिलेसम्म २४ लाख ४८ हजार कोभिसिल्ड, ५८ लाख डोज भेरोसेल, १६ लाख डोज जोन्सन एन्ड जोन्सन, १० लाख ७७ हजार ३२० डोज अस्ट्राजेनेका गरी १ करोड ८ आठ लाख ६० हजार १७० डोज खोप नेपाल आइपुगेको छ ।

३४ लाख ९० हजार ६६५ जनाले कोभिडविरुद्धको पूर्ण खोप लगाएका छन् भने ४६ हजार १६ हजार ९३६ जनाले पहिलो मात्रा लगाएका छन्।

काठमाडौं । सरकारले पशुपक्षीमा लगाउने खोप आजभन्दा ६० वर्ष अघिदेखि नै उत्पादन शुरु गरेको हो । राष्ट्रिय खोप उत्पादन प्रयोगशालाले सन् १९६१ बाट नै नेपालमा पशुपक्षीलाई लगाइने खोप उत्पादन शुरु गरेको हो । सरकारले पशुपक्षीविरुद्ध खोप उत्पादन गरेको झण्डै ६० वर्षपछि मानिसमा प्रयोग हुने खोप पनि उत्पादन गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढाउन थालेको छ ।

सरकारले साउन २४ गते ल्याएको साझा न्यूनतम कार्यक्रममा खोप प्रयोगशाला स्थापना गर्ने उल्लेख गरेर नेपालमा नै खोप उत्पादनको प्रक्रिया अगाडि बढाएको हो । कोरोना भाइरस महामारी भइरहेको बेला सरकारले नेपालमै कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप उत्पादन गर्न खोप (भ्याक्सिन) प्रयोगशाला स्थापना गर्न पहल गरेको हो । सरकारले राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी इच्छुक उद्योगलाई कोभिड-१९ विरुद्धको खोप उत्पादन गर्न आह्वान गरेर प्रक्रिया समेत अगाडि बढाइसकेको छ ।

जनस्वास्थ्यविद्ले पनि सरकारले भनेझै नेपालमा नै खोप उत्पादन गर्नका लागि प्रयोगशाला स्थापना गरेर सम्भव रहेको बताएका छन् । औषधि व्यवस्था विभागका महानिर्देशक भरत भट्टराईले नेपालमा पनि खोप उत्पादन सम्भव भएकोले सम्भाव्य अध्ययन थालिएको बताए । “विश्वमा उत्पादन भइरहेको खोप नेपालमा पनि सम्भव हुन्छ” उनले भने, ‘सबैको सहयोगले खोप उत्पादन गरी नेपालीलाई लगाउने हो ।”

यसअघिको सरकारले पनि नेपालमा खोप उत्पादन गर्न उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयका सचिव अर्जुनप्रसाद पोखरेलको संयोजकत्वमा कार्यदल गठन गरेको थियो ।

उक्त कार्यदलका सदस्यसमेत रहेका विभागका महानिर्देशक भट्टराईले खोप सरकार आफै वा इच्छुक निजी उद्योगलाई दिन सकिने बताए । उनले खोपका लागि आवश्यक प्रयोगशालाको अध्ययन गरिएको जानकारी दिए । “खोपका लागि अहिले भइरहेका प्रयोगशालालाई स्तरोउन्नति गर्ने वा नयाँ प्रयोगशाला ल्याएर उत्पादन गर्ने भन्नेमा पनि हामीले अध्ययन गरिरहेका छौ” उनले भने, ‘विभागका प्रयोगशाला स्तरोउन्नति गर्ने भन्ने कुरा छ । हेरौं कुन प्रयोगशालाबाट उत्पादन गर्छौं ।”

उनले खोप उत्पादनका लागि प्लान्ट निर्माण गर्न कम्तीमा दुई वर्ष लाग्ने समेत बताए । खोप उत्पादन गरेपछि नेपालमा मात्र ती सबै खोप खपत नहुने भएकोले अन्तर्राष्ट्रिय बजारको पनि अध्ययन गर्नुपर्ने उनको भनाई छ । राजपत्रमा उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले खोप उत्पादन गर्ने उद्योगलाई सहुलियत दरमा कर्जा उपलब्ध गराउनेदेखि उद्योगका लागि आवश्यक पर्ने मेसिन उपकरणको पैठारीका लागि भन्सार महसुल छुट, मूल्य अभिवृद्धि कर र अन्तशुल्क पूरै छुट दिने भएको छ ।

नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले कोभिड-१९ विरुद्धको खोपका लागि क्लिनिकल ट्रायलसम्बन्धी व्यवस्था गरी खोपको तृतीय चरणको क्लिनिकल ट्रायल पूरा गर्ने अनुमति दिने र खोप स्तरीकरण र गुणस्तर प्रमाणीकरणको कार्यमा औषधि व्यवस्था विभाग र परिषद्ले सहजीकरण गर्ने राजपत्रमा उल्लेख छ ।

यसरी उत्पादन गरेको खोपको तृतीय चरणको क्लिनिकल ट्रायल भएको, खोपको सुरक्षा र प्रभावकारिता विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ)को मापदण्ड भन्दा बढी हुनुपर्ने, डब्लुएचओद्वारा प्रयोगको लागि सूचीकृत र औषधि व्यवस्था विभागबाट स्वीकृत भएको हुनुपर्नेछ । यसरी उत्पादन भएको खोप ६० प्रतिशत सरकारले खरिद गर्नुपर्ने हुन्छ ।

राष्ट्रिय खोप उत्पादन प्रयोगशालाका निर्देशक डा उमेश दाहालले कोभिड–१९ विरुद्धको खोप उत्पादन गर्ने खालको प्रयोगशाला आफूमा नभएको बताए। “कोभिड–१९ को खोप उत्पादनका लागि विएसएल–३ नामक प्रयोगशाला चाहिन्छ” उनले भने, ‘तर आफूसँग विएसएल–२ मात्र प्रयोगशाला छ । त्यसैले हाम्रो प्रयोगशालाबाट कोभिड–१९ को खोप उत्पादन गर्न सकिँदैन ।”

उनले सरकारको नीति तथा कार्यक्रमअनुसार खोप उत्पादन गर्ने सोच बनाएको अनुसार अन्य कुनै प्रयोगशाला स्तरोउन्नति गरी खोप उत्पादन गर्ने बताए । उनका अनुसार प्रयोगशालाले कुकुर, भेडाबाख्रालगायत पशुपक्षीका लागि विभिन्न १३ प्रकारका खोप उत्पादन गरिरहेको छ ।

स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयका सचिव डा रोशन पोखरेलले नेपालमा मानिसमा लगाउने खोप उत्पादन गर्ने प्रयोगशाला आवश्यक भएर सरकारले न्यूनतम साझा कार्यक्रममा खोप प्रयोगशाला स्थापना गर्ने कुरा समेटिएको बताए । उनले विदेशबाट कच्चापदार्थ ल्याएर नेपालमा नै कोभिड–१९ विरुद्धको खोप उत्पादन गर्न सकिने बताए ।

मन्त्रालयका सहप्रवक्ता डा समीरकुमार अधिकारीले कोभिड–१९ को खोप उत्पादन गर्न सकिने बताए । उनले खोप प्रयोगशाला स्थापना गरेर खोप उत्पादन सम्भव भएको बताए । “रेबिज् खोप पनि हामीले किनेर ल्याइरहेका छौँ । खोप उत्पादन गर्ने प्रयोगशाला स्थापना गर्ने हो भने अरु खोप पनि उत्पादन गर्न सजिलो हुन्छ,” उनले भने, ‘खोप आयात गर्नुभन्दा विस्तारै आफ्नै मुलुकमा खोप उत्पादन ग¥यो भने हामी आत्मनिर्भर पनि हुन्छौँ ।”

औषधि उत्पादक सङ्घका अध्यक्ष प्रज्वलजङ्ग पाण्डे पनि नेपालमा खोप उत्पादन गर्न सकिने बताउँछन् । उनले कच्चापदार्थ र प्राविधिकहरु बाहिरबाट ल्याउन सक्ने हो भने खोप उत्पादन गर्न सकिने बताए । अहिले कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप भारतबाट कोभिसिल्ड, चीनबाट भेरोसेल, अमेरिकाबाट ‘जोन्सन एण्ड जोन्सन,’ जापान र भुटानबाट एस्ट्राजेनेकालगायतका खोप ल्याइएका छन् । रासस

काठमाडौं । पाकिस्तानमा डाक्टर पढिरहेका नेपाली विद्यार्थीले तत्काल स्वदेश फर्कनको लागि वातावरण मिलाउन परराष्ट्र मन्त्रालयलाई पत्राचार गरेका छन् । उनीहरुले सीधा हवाई उडान नभएकाले भारत-पाकिस्तानको वाघा-अटारी सीमा हुँदै स्वदेश फर्कने व्यवस्था मिलाउन आग्रह गरेका हुन् ।

पाकिस्तानमा रहेका नेपाली चिकित्सकको संगठन ‘सोसाइट अफ नेप्लिज डक्टर फ्रम पाकिस्तान’ले परराष्ट्र मन्त्रालयलाई यसै साता पत्र लेखेको अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय कोअर्डिनेटर डा. तुलाराम यादवले जानकारी दिए।

पाकिस्तानमा रहेका विद्यार्थीले आर्थिक समस्याका कारण चार्टर विमानमा आउन समस्या भएकाले उद्धार गर्नका लागि आग्रह गरेका छन् । चाडपर्व नजिकिरहेको भन्दै उनीहरुले परराष्ट्र मन्त्रालयका अधिकारीहरुलाई स्वदेश फर्किने अनुमतिको व्यवस्था मिलाइदिन आग्रह गरेका हुन्।