चिनियाँ राष्ट्रपति सीसँग ओलीले ‘लिपुलेक पास’ सम्झौताको विरोध गरेपछि भारतीय मिडियामा सरगर्मी

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनफिङसँग भारत र चीनबीच लिपुलेक पासबारे भएको सम्झौतामा आपत्ति जनाएपछि भारतीय मिडियामा बहस सिर्जना गरेको छ । भारत–चीनबीच यसअघि २०८० मंसिरमै लिपुलेकको मार्ग प्रयोग गर्ने सहमित भएको थियो । जसमा नेपालको सहभागीता थिएन । पुनः २०८२ भदौ ५ गते नेपालको स्वीकृतिबिनै उनीहरुले लिपुलेक पासको प्रयोगबारे सम्झौता गरेपछि सीमाको विषय फेरि सतहमा आएको हो ।

संयोग कस्तो रह्यो भने यही बेला चीनको सांघाई सहयोग संगठन (एससीओ) र जापानसँगको युद्धको ८० औं वर्षको स्मृति समारोहमा सहभागी हुन प्रधानमन्त्री ओली चीन पुगे । लिपुलेकको उक्त सम्झौताबारे नेपालमा विभिन्नस्तरमा विरोध भएपछि प्रधानमन्त्रीले संसदमा औपचारिक जानकारी नै गराएर चीनका राष्ट्रपति सीसँग भेट्दा उक्त कुराप्रति नेपाल सरकारको दृढ धारणा राख्ने प्रतिवद्धता जाहेर गर्नुपरेको थियो । त्यस्तै, नेपालको परराष्ट्र मन्त्रालयले विज्ञप्ति जारी गरेर लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी नेपालको भूमि भएको भन्दै भारत–चीनले नेपालको संलग्नताबिना गरेको सम्झौताको विरोध जनाएको थियो ।

भदौ १४ गते चीनको तियान्जिन पुगेका प्रधानमन्त्री ओलीको त्यहाँ भव्य स्वागत मात्र भएन त्यसको केही समयमै राष्ट्रपति सीसँग उच्चस्तरीय भेटवार्ता भयो । उक्त भेटमा ओलीले भारत र चीनबीच भएको लिपुलेक पासको सम्झौताप्रति आपत्ति जनाएर नेपालमा गरेको प्रतिवद्धता पूरा गरे । उक्त भूभाग ऐतिहासिक दस्तावेज, सुगौली सन्धि र सहमितअनुसार नेपालको भएको र सो कुरा चीनले बुझ्नुपर्ने स्पष्ट अडान राखेको परराष्ट्र मन्त्रालयका सचिव अमृत बहादुर राईले जानकारी दिए । यसबारेमा नेपाल प्रेसले सार्वजनिक गरेको थियो ।

यो खबर नेपालमा यसरी फैलियो कि प्रधानमन्त्री ओलीलाई आभार दिन सामाजिक सञ्जालमा फोटो ट्रेण्ड नै चल्यो ।

नेपालमा एक किसिमको उत्साह र ऊर्जाको सञ्चार भइरहँदा उता भारतमा भने उक्त कुरा पाच्य भएन । त्यहाँका सञ्चारमाध्यमले भारत र चीनबीचको सम्बन्धमा नेपालले अड्को थापेकोसम्म भनेर समाचार प्रकाशित गरे ।

भारतको प्रेस ट्रस्ट अफ इण्डिया (पीटीआई)ले ओलीले सीसँग लिपुलेक पासको विषय उठान गरेको उल्लेख गरेको छ । त्यस्तै, द हिन्दूले नेपालका प्रधानमन्त्री ओलीले सीसँग चीन भारतको लिपुलेक सम्झौताप्रति कडा आपत्ति जनाएको भनेर लेखेको छ । वर्ल्ड इज वान न्यूजले भारत र चीनबीचकाे लिपुलेक सम्झाैताविरुद्ध दबाब दिएकाे भनेर लेखेकाे छ ।

त्यस्तै, लाइभ मिन्टले औपचारिक समाचार लेख्दै नेपालले भारत-चीनकाे लिपुलेक सम्झाैता न कुनै ऐतिहासिक दस्तावेज वा सन्धिसँग सम्बन्धित रहेको भन्दै विरोध जनाएको उल्लेख गरेको छ ।

उता नवभारत टाइम्सले त तल्लोस्तरको समाचार प्रस्तुत गरेको छ । उसले शीर्षकमै ‘भारत-चीन सम्बन्धमा नेपालको कस्तो आपत्ति भन्दै जिनफिङको सामुन्ने ‘बौलाए’ ओली, सार्वभौमताको राग सुनाए’ भन्दै सामाचार छापेको छ ।

त्यसैगरी, जागरणले ‘भारत-चीन सम्बन्धमा किन नेपालले विरोध जनाउँदै छ ? ओलीले सीसँग यसबारे आपत्ति जनाए …’ भनेर समाचार बनाएको छ ।

न्यूज १८ ले ‘चीन पुग्नेबित्तिकै नेपालले किन भारतकाे विराेध गर्न थाल्याे …’ भनेर समाचार प्रकाशित गरेकाे छ ।

त्यस्तै, जीन्यूज, ईटीभी भारत, ट्रिब्युनलगायतका मिडियाले नेपालले राष्ट्रपति सी सामु उठाएको लिपुलेकको विषयलाई प्राथमिकता साथ प्रकाशित गरेका छन् ।

उता चीनको विदेश मन्त्रालयले भने औपचारिक सूचना जारी गर्दै नेपालका प्रधानमन्त्रीले राष्ट्रपति सीसँग भेटवार्ता गरेको जनाएको छ । भेटमा दुई देशबीचको ७० वर्षदेखिका कूटनीतिक सम्बन्धदेखि बीआरआई परियोजनाको कार्यान्वयनबारे छलफल भएको भनेर उल्लेख गरेको छ । चीनले सीसँगको ओलीको उच्चस्तरीय भेटबारेमा ओलीले लिपुलेकको कुरा उठाएको भनेर किन चिनियाँ विदेश मन्त्रालयले उल्लेख नगरेको भनेर समेत प्रश्न उठेको छ ।