बीबीसी विरुद्ध ट्रम्पले दायर गरे ५ अर्ब डलरको मुद्दा

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले ६ जनवरी २०२१ मा पानोरामा वृत्तचित्रमा प्रसारण गरिएको आफ्नो भाषणको सम्पादन गरिएको विषयलाई लिएर बीबीसी विरुद्ध ५ अर्ब डलरको मुद्दा दायर गरेका छन् ।

फ्लोरिडामा दायर गरिएको मुद्दाअनुसार ट्रम्पले प्रसारकलाई मानहानि र व्यापार अभ्यास कानून उल्लङ्घनको आरोप लगाएका छन् ।

बीबीसीले गत महिना ट्रम्पसँग माफी मागेको थियो तर क्षतिपूर्तिको लागि उनको माग अस्वीकार गरेको थियो । ‘मानहानि दावीको लागि कुनै आधार’ नरहेको बीबीसीले जनाएको थियो ।

बीबीसीमाथि ट्रम्पका अधिवक्ताहरुले ‘जानाजानी, दुर्भावनापूर्ण र छलपूर्ण रूपमा उनको भाषणलाई छल गरेर’ ट्रम्पको बदनाम गरेको आरोप लगाएका छन् । बीबीसीले अहिलेसम्म मुद्दाको जवाफ दिएको छैन ।

२०२४ को अमेरिकी चुनावअघि बेलायतमा प्रसारित वृत्तचित्रको लागि बीबीसीलाई मुद्दा हाल्ने योजना बनाएको ट्रम्पले गत महिना बताएका थिए ।

ट्रम्पले बीबीसीमाथि धोकाको आरोप लगाउँदै आएका छन् । उनले आफ्ना मुखबाट निस्केका शब्दहरू परिवर्तन गरेको समेत दाबी गर्दै आएका छन् ।

६ जनवरी २०२१ मा युएस क्यापिटोलमा दंगा हुनुभन्दा अघि आफ्नो भाषणमा, ट्रम्पले भीडलाई भनेका थिए, ‘हामी क्यापिटोलमा हिंड्नेछौं, र हामी हाम्रा बहादुर सिनेटरहरू, कांग्रेसमेन र महिलाहरूलाई हौसला प्रदान गर्नेछौं ।’

भाषणको ५० मिनेटभन्दा बढी समय पछि, उनले ‘र हामी लड्छौं । हामी नराम्रो गरी लड्छौं ।’

पानोरामा कार्यक्रममा, एउटा क्लिपमा उनले यसो भनिरहेको देखाइएको थियो : ‘हामी क्यापिटलमा हिंड्दैछौं … र म त्यहाँ तपाईंसँगै हुनेछु । र हामी लड्छौं । हामी नराम्रो गरी लड्छौं ।’

सम्पादनले ‘गलत धारणा दिएको बीबीसीले स्वीकार गर्दै आएको थियो । ट्रम्पले ‘हिंसात्मक कारबाहीको लागि प्रत्यक्ष आह्वान’ गरेका थिए, तर मानहानि दाबीका लागि सम्पादनमा कुनै आधार थियो भन्ने कुरामा बीबीसीले असहमति जनाउँदै आएको छ ।

नोभेम्बरमा बीबीसीको एक आन्तरिक ज्ञापनपत्रले भाषण कसरी सम्पादन गरियो भन्ने कुराको आलोचना गरेको थियो । र बीबीसीका महानिर्देशक टिम डेभी र समाचार प्रमुख डेबोरा टर्नेसले राजीनामा दिएका थिए ।

ट्रम्पले मुद्दा दायर गर्नुअघि बीबीसीका वकिलहरूले राष्ट्रपतिको दाबीको लामो जवाफ दिएका थिए । उनीहरूले सम्पादनमा कुनै द्वेष नभएको र कार्यक्रम प्रसारण भएको केही समयपछि ट्रम्प पुन: निर्वाचित भएकाले उनलाई कुनै हानि नपुगेको दाबी पेश गरेका थिए ।

बीबीसीका वकिलहरुले ‘बीबीसीसँग यसको अमेरिकी च्यानलहरूमा पानोरामा कार्यक्रम वितरण गर्ने अधिकार छैन र वितरण पनि गर्दैन । वृत्तचित्र बीबीसी आईप्लेयरमा उपलब्ध भए पनि, यो बेलायतका दर्शकहरूमा सीमित थियो ।’ समेत भनेका थिए ।

मुद्दामा ट्रम्पले सामग्री देखाउनका लागि बीबीसीले अन्य वितरकहरूसँग सम्झौताहरू गरेको उल्लेख गरेका छन् । विशेष गरी तेस्रो-पक्ष मिडिया निगमसँग गरिएको सम्झौता जससँग बेलायत बाहिर वृत्तचित्रको इजाजतपत्र अधिकार रहेको भनिएको थियो । बीबीसीले अहिलेसम्म यी दाबीहरूको जवाफ दिएको छैन । न त निगम कथित वितरण सम्झौताको पक्षमा छ ।

मुद्दामा फ्लोरिडाका मानिसहरूले भीपीएन प्रयोग गरेर वा स्ट्रिमिङ सेवा ब्रिटबक्स प्रयोग गरेर कार्यक्रममा पहुँच पुर्‍याएको हुन सक्ने दाबी पनि गरिएको छ ।

‘पनोरमा डकुमेन्ट्रीको प्रचार, फ्लोरिडामा यसको सुरुवातदेखि नै भीपीएन प्रयोग गरेर गरिएको र उल्लेखनीय वृद्धि भएको, बीबीसीले यसलाई हटाउनु अघि फ्लोरिडाका नागरिकहरूले वृत्तचित्रमा पहुँच पुर्‍याएको हुनसक्ने विशाल सम्भावना स्थापित गर्दछ,’ मुद्दामा भनिएको छ ।