आरएसएफको प्रतिवेदन : सन् २०२५ मा विश्वभर ६७ पत्रकार मारिए, इजरायलमा अत्यधिक

काठमाडौं । रिपोर्टर्स विदआउट बोर्डर्स (RSF) को एक प्रतिवेदन अनुसार इजरायलले सन् २०२५ मा अन्य मुलुकको तुलनामा धेरै पत्रकारलाई मारेको छ ।

मंगलबार प्रकाशित आफ्नो वार्षिक प्रतिवेदनमा आरएसएफले गाजामा नरसंहार युद्ध सञ्चालन गरिरहेका इजरायली सेना २९ प्यालेस्टिनी पत्रकारको मृत्युको लागि जिम्मेवार रहेको बताएको छ । गैरसरकारी संस्थाले इजरायललाई पत्रकारहरूको शीर्ष हत्यारा घोषित गरेको यो लगातार तेस्रो वर्ष हो ।

यस वर्ष विश्वभर समग्रमा ६७ पत्रकार मारिएका छन्, जुन २०२४ को भन्दा एक बढी हो ।

आरएसएफका महानिर्देशक थिबाउट ब्रुटिनले एक विज्ञप्तिमा भने, ‘यस वर्ष ६७ पत्रकारको मृत्यु भयो – दुर्घटनावश होइन, र तिनीहरू पीडित थिएनन् । तिनीहरूको कामको लागि लक्षित गरी मारिएका थिए ।’

ब्रुटिनले सशस्त्र द्वन्द्वमा पत्रकारहरूलाई सुरक्षा दिन अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूको ‘असफलता’ लाई दोष दिए, जसको परिणामस्वरूप, ‘सरकारहरूको साहस’ मा विश्वव्यापी गिरावट आएको बताए ।

‘पत्रकारहरू मर्दैनन् – उनीहरू मारिन्छन् ।’ उनले भने ।

पत्रकारहरूका लागि मेक्सिको विश्वको दोस्रो सबैभन्दा खतरनाक देश थियो, जहाँ गत वर्ष नौ जनाको मृत्यु भएको थियो । आरएसएफका अनुसार युद्धग्रस्त युक्रेन, जहाँ २०२५ मा तीन पत्रकार मारिएका थिए र सुडान, जहाँ यस वर्ष चार पत्रकार मारिएका थिए ।

आरएसएफले पत्रकारहरूलाई उनीहरूको कामको लागि जेल हालिएको सङ्‍ख्या पनि रेकर्ड गरेको छ । चीन अग्रणी दमनकारी मुलुक हो । जसले १२१ पत्रकारहरूलाई जेलमा राखेको छ । रूसमा ४८ र म्यानमार ४७ जना जेलमा छन् । चीनपछिका यी देश सबैभन्दा दमनकारी देश हुन्।

डिसेम्बर १, २०२५ सम्म, ४७ देशहरूमा ५०३ पत्रकारहरू हिरासतमा थिए । प्रतिवेदनले ३७ देशहरूमा १३५ पत्रकार बेपत्ता रहेको र अन्य २० जना हाल बन्धक बनाइएको पनि पत्ता लगाएको छ ।

प्रेस स्वतन्त्रता समूहका अनुसार विगत १२ महिनामा मारिएका ६७ पत्रकारमध्ये ४३ प्रतिशतको हत्या इजरायली सेनाले घेराबन्दीमा पारेको थियो ।

एन्क्लेभमा भएको सबैभन्दा घातक एकल आक्रमण अगस्ट २५ मा गाजाको दक्षिणमा रहेको एक अस्पतालमा ‘डबल-ट्याप’ हमला थियो । जसमा अल जजीराका फोटोग्राफर मोहम्मद सलामा, साथै रोयटर्स र एसोसिएटेड प्रेस समाचार एजेन्सीहरूका योगदानकर्तासहित पाँच पत्रकार मारिएका थिए ।

२६ महिनाको नरसंहार युद्धमा गाजामा इजरायली आक्रमणबाट लगभग ३०० पत्रकार र मिडियाकर्मीहरू मारिएका छन् । वा प्रत्येक महिना लगभग १२ पत्रकार मारिन्छन् । सन् २०२२ मा कब्जा गरिएको वेस्ट बैंकमा इजरायली सेनाले गोली हानी मारेका अल जजीरा पत्रकार शिरीन अबु अकलेहको नाममा रहेको अनुगमन वेबसाइट शिरीन डट पीएसको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ ।

मिडिया समूहहरू र प्रेस स्वतन्त्रता संगठनहरूले पहुँचको लागि आह्वान गरे तापनि इजरायलले गाजामा विदेशी पत्रकारहरूलाई प्रतिबन्ध कायम राखेको छ ।