मर्जरको बहस ब्रोकरतिर- तीन दर्जन बढीको पुगेको छैन चुक्ता पूँजी, निर्देशिका ल्याउँदै सेबोन

काठमाडौं । बैंकिङ क्षेत्रमा मर्जरको लहर विस्तारै सेलाउँदै गर्दा ब्रोकर कम्पनीतिर मर्जरको बहस सुरु भएको छ । नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन)ले ब्रोकर कम्पनीहरूको चुक्ता पूँजी पुर्याउन मर्जरमा जान सक्ने व्यवस्था गरिदिन लागेसंगै मर्जरको बहसले चर्चा पाएको हो ।

सेबोनले २०७९ सालमै नयाँ ब्रोकर लाइसेन्स खुला गर्दा पुराना ब्रोकर कम्पनीहरुलाइ तीन वर्षभित्र तोकिएको चुक्ता पूँजी कायम गर्न निर्देशन दिएको थियो । उक्त निर्देशनको समयसिमा आउने असार मसान्तमा सकिदैछ । चुक्ता पुँजी पुर्याउनका लागि अधिकांश ब्रोकर कम्पनीहरुले मर्जरको बाटो रोज्न खोजेको देखिन्छ ।

चुक्ता पूँजी कायम गर्न निर्देशन दिँदै सेबोनले सीमित कार्य गर्नेको हकमा २० करोड, पूर्ण कार्य गर्नेहरूको हकमा ६० करोड र स्टक डिलरको हकमा १ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ चुक्ता पुँजी कायम गर्न भनेको थियो ।

ब्रोकर कम्पनीहरूले पूँजी पुर्याउनका लागि बोनस शेयर तथा हकप्रद जारी गर्न पाउँछन् । त्यसबाहेक मर्जरमा पनि जान पाउँछन् । तर, सेबोनले मर्जर तथा प्राप्ति सम्बन्धी निर्देशिका जारी नगर्दा कम्पनीहरू मर्जरमा जान सकेका थिएनन् ।

तर, अहिले ब्रोकर कम्पनीहरूलाई मर्जरमा जान सक्ने व्यवस्थामा गर्दै बोर्डले नयाँ निर्देशिका ल्याउने तयारीमा जुटेको सेबोनका प्रवक्ता निरञ्जय घिमिरेले जानकारी दिए ।

प्रवक्ता घिमिरेका अनुसार सेबोनले मर्जर तथा प्राप्ति निर्देशिका तयार पारिसकेको छ । विज्ञ तथा सरोकारवालाको सुझावसहित तयार पारिएको उक्त निर्देशिका केही दिनभित्रै सेबोनले जारी गर्ने तयारी गरेको छ । सेबोनले यो निर्देशिका जारी गरेपछि ब्रोकर कम्पनीहरूलाई मर्जरमा जान बाटो खुल्नेछ ।

नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)का अनुसार हाल ९२ वटा ब्रोकर कम्पनीले सेवा दिइरहेका छन् । जसमध्ये २ वटा स्टक डिलर छन् । नयाँ कम्पनीहरूले तोकिएको चुक्ता पूँजी पुर्याएर लाइसेन्स लिएपनि पुराना तीन दर्जनभन्दा बढीले तोकेको चुक्ता पुँजी पुर्याउन सकेका छैनन् । सेबोनले दिएको समय सीमा आउँदो असार मसान्तमा सकिँदै छ । चुक्ता पूँजी पुर्याउन ब्रोकर कम्पनीहरुसंग पाँच महिना मात्रै समय बाँकी छ ।

सेबोनले चुक्ता पूँजी नपुगेका ब्रोकर कम्पनीहरूलाई पुँजी पुर्याउने योजना पेस गर्न गएको पुस ८ गते नै पत्राचार गरेको थियो । सोही अनुसार ब्रोकर कम्पनीहरूले सेबोनमा योजना पेश गरेका छन् । पेश भएका योजनामा अधिकांशले मर्ज तथा प्राप्तिमा जाने योजना बनाएको प्रवक्ता घिमिरेले जानकारी दिए ।

उनले भने, ‘हामीले पूँजी नपुगेकाहरूलाई पुर्याउने योजना लिएर आउनु भनेको थियौँ । उनीहरूले योजना बोनश शेयर तथा हकप्रद जारी गर्ने र मर्जर तथा प्राप्तिमा जाने योजना पेश गरेका छन् । धेरैजसाेले मर्जरमा जाने भनेका छन् ।’

असारसम्म पूँजी पुर्याउनै पर्ने दबाब

आउँदाे असार मसान्तसम्ममा ब्रोकर कम्पनीहरुलाइ तोकिएको चुक्ता पूँजी पुर्याउनै पर्ने दबाब छ । पुँजी पुर्याउनका लागि ब्रोकर कम्पनीहरूले बोनस शेयर, हकप्रद शेयर र मर्जर तथा प्राप्तिको बाटो रोज्नु पर्ने हुन्छ । साेहि अनुसार चुक्ता पूँजी पुर्याउने याेजनामा ब्रोकर कम्पनीहरू रहेका छन् ।

तर, सेबोनले निर्देशिका जारी गरेपनि २०८२ असार मसान्तसम्म ब्रोकरहरूले चुक्ता पूँजी पुर्याउन नसक्ने स्टक ब्रोकर एसोसिएसन अफ नेपालका अध्यक्ष सागर ढकाल बताउँछन् ।

‘सेबोनले चुक्ता पुँजी पुर्याउन निर्देशन दियो तर जान सक्ने व्यवस्था गरिदिएन । त्यसले गर्दा हामीले बाटो पाएनौँ । अहिले समय सकिने लागेको छ । यो समय कम भइसक्यो । सेबोनकै कारण तोकिएको समयमा हामी पुँजी पुर्याउन नसक्ने अवस्थामा छौँ’, उनले भने ।

सेबोनले पूँजी पुर्याउने समय थप्नुपर्ने उनले माग राखे । अध्यक्ष ढकालले नेपाल प्रेससंग भने, ‘असार मसान्तसम्म पुँजी अपुग भएका ब्रोकरले तोकिएको पुँजी कायम गर्न सक्ने अवस्थामा छैनन । केहिले गरेपनि सबैले पुर्याउन सक्दैनन । त्यसलै हामीलाई समय थप गरिदिनु पर्छ ।’

पुँजी वृद्धिको समयसिमा कम्तीमा एक वर्ष थप गरिदिनु पर्ने समेत अध्यक्ष ढकालले माग राखे । बोर्डकै कारण ब्रोकर कम्पनीहरु मर्जरमा जान नसकेकोले अब छिट्टै व्यवस्था गरेमा अधिकांक ब्रोकरहरु मर्जरमा जान सक्ने सम्भावना रहेको समेत उनले जानकारी दिए ।

कुन ब्रोकरको कति छ पूँजी ?

Source: Nepal Stock Exchange