राइड सेअरिङलाई कस्दै सरकार- कमिसन र भाडा घटाउने तयारी

काठमाडौं । सरकारले राइड सेअरिङ एपको कमिसन घटाउने प्रक्रिया अघि बढाएको छ । नेपालमा पठाओ, टुटल, इन्ड्राइभ र जुमजुमलगायतका राइड सेअरिङ एप सञ्चालनमा छन् । तीमध्ये पठाओ, इन्ड्राइभ चल्तीका छन् । ती एपलाई व्यवस्थित गर्न यातायात व्यवस्था विभागले निर्देशिका बनाउन लागेको हो । निर्देशिकासँगै भाडा पनि घटाउने तयारी छ ।

अहिले इन्ड्राइभले प्रतिकिलोमिटर १८ देखि २० रूपैयाँ लिइरहेको छ । नजिकको दूरीमा यात्रा गर्दा ६५ रूपैयाँ न्यूनतम तिर्नुपर्छ । १ देखि ३ किलोमिटर यात्रा गर्दा ६५ रूपैयाँभन्दा कममात्र यात्रा गर्न मिल्दैन ।  पठाओको नजिकको यात्रा ५७ रूपैयाँमा गर्न सकिन्छ । भने, पठाओमा समयअनुसार किलोमिटिरको भाडा फरक पर्छ । अफिस समयमा प्रतिकिलोमिटर २० देखि २२ रूपैयाँ र अन्य समयमा १८ देखि २० रूपैयाँ छ ।

कमिसन कसले कति लिन्छन् ?

अहिले पठाओले २० प्रतिशत र इन्ड्राइभले १० प्रतिशत कमिसन लिइरहेका छन् । पठाओमा २० प्रतिशत भने पनि २२ देखि २४ प्रतिशतसम्म काट्ने गरेको चालकहरू बताउँछन् । इन्ड्राइभ भने रिक्वेस्ट स्वीकार्नसाथ कमिसन चढ्छ । ग्राहकले रद्द गरे पनि कमिसन काटिने र सेवाग्राही नआए भोलिपल्ट फिर्ता गर्ने गरिएको छ ।

पठाओले पहिलो ५ ट्रिपमा २० प्रतिशत, ५ देखि ९ ट्रिपसम्म १५ प्रतिशत र ९ देखि १४ ट्रिपसम्म १० प्रतिशत कमिसन लिइरहेको छ । भने, इन्ड्राइभले भने १० प्रतिशत कमिसन लिइरहेको छ । इन्ड्राइभको ट्रिपअनुसार कमिसन घट्दैन । भने, इन्ड्राइभ बुक गरेर ग्राहकले क्यासिन गरेपछि १० प्रतिशत कमिसन काट्छ । त्यो काटेको कमिसन वालेटमा तत्काल नै फिर्ता आएपछि त्यो पैसा प्रयोग गर्न १ दिन कुर्नुपर्छ । भने, ग्राहकले सेवा नै नलिई इन्ड्राइभले राइडरसँग लिएको कमिसनबाट पनि केही पैसा काटेरमात्रै फिर्ता गर्छ ।

इन्ड्राइभका राइडर रमेश लामिछानेले भने, ‘इन्ड्राइभमा रिक्योट आएर एसेप्ट गरेपछि हामीसँग कमिसन काट्छ । त्यो कमिसन वालेटमा आए पनि काटेकै दिन प्रयोग गर्न मिल्दैन । भोलिपल्ट काटेको कमिसनमा पनि जस्तै १५ रूपैयाँ काटेको छ । भने, त्यसमा पनि ३/४ रूपैयाँ काटेरमात्रै पैसा फिर्ता आउँछ । ग्राहकले सेवा नै नलिई कमिसन लिन र र लिएको कमिसनमा पनि केही पैसा काटेर आउँदा हामीलाई समस्या हुन्छ । ग्राहले पनि आफू जाने लोकेसन घटाएर राख्छन् । इन्ड्राइभमा यात्रा थपियो भने पनि पैसा थपिँदैन । ’

त्यस्तै पठाओ राइडर नवराज केसी भन्छन्, ‘पठाओले २० देखि २४ प्रतिशत कमिसन लिइरहेको छ । बेला-बेला राइडरहरूले कमिसन धेरै भयो भनेर विरोध गरिरहेका हुन्छन् । बाइक हाम्रो, बाइकमा समस्या आउँदा आफैँले बनाउनुपर्छ । एउटा एप बनाएर सञ्चालन गरेर नै २० प्रतिशतभन्दा धेरै कमिसन लिनु हामी राइडरहरूलाई मार हो ।’

यातायात व्यवस्था विभागका महानिर्देशक राज‍ीव पोखरेलले राइड सेअरिङ एपहरूको कमिसन घटाउनका लागि काम सुरू भएको बताए । नयाँ भाडादरको मापदण्डबारे पनि सरोकारवालासँग छलफल भइरहेको उनको भनाइ छ ।

उनले नेपाल प्रेससँग भने, ‘निर्देशिका निर्माणको काम भइरहेको छ । स्टेक होल्डरलाई पनि बोलाएर छलफल गरिरहेका छौँ । अहिले १० देखि २० प्रतिशत कमिसन लिएर राइड सेअरिङ सञ्चालन भइरहेको छ । हामीले कमिसन घटाएर ५ प्रतिशतमा झार्नको लागि विभिन्न पक्षसँग छलफल गरिरहेका छौँ । कर, सुरक्षाको विषय र कमिसनको विषय र अफलाइनलाई हेरेर नै निर्देशिका बन्दैछ ।’

कमिसन घटाउन विभागले निर्देशिकाको तयारी गरिरहेको सन्दर्भमा प्रतिक्रिया माग्दा पठाओकी मार्केटिङ म्यानेजर सुरक्षा हमालले केही प्रतिक्रिया दिन मानिनन् ।