रेखा थापाको ‘अमेरिका डेलिभरी’ र देशको भाग्यरेखा

काठमाडौं । ‘बच्चा पाउन अभिनेत्री रेखा थापा अमेरिका प्रस्थान !’

पछिल्ला केही दिनमा छ्यापछ्याप्ती भइरहेको समाचार हो यो । सञ्चारमाध्यमहरुका अनुसार अभिनेत्री थापा आउँदो माघमा आमा बन्दैछिन् । तर, आफ्नो सन्तानलाई नेपालमा होइन, अमेरिकामा जन्म दिने उनको चाहना छ । त्यसैले श्रीमानसहित अमेरिका उडेकी उनी अबको पाँच महिना उतै रहनेछिन् ।

यसैबीच, रेखाले आफैं निर्माण गरेको नयाँ चलचित्र ‘उपहार’ आउँदो फागुन २५ गते रिलज हुने सेड्युल छ । यदि समाचार सत्य हो भने रेखा आफ्नै चलचित्रको प्रिमियरमा पनि उपस्थित हुने छैनन् । यता चलचित्र हलहरुमा लागिरहँदा उनी अमेरिकामा बच्चा स्याहारिरहेकी हुनेछन् ।

चलचित्र निर्माता-निर्देशकहरु आफ्नो नयाँ चलचित्र रिलिज हुनुलाई सन्तान प्राप्तिसँग तुलना गर्ने गर्छन् । भलै यो तुलनायोग्य होइन । तर, जे भए पनि आफूले दुःख गरेर कमाएको करोडौं पैसा लगानी गरेर बनाएको चलचित्र रिलिजमा आफैं अनुपस्थित हुन कसलाई मन हुन्छ ? आखिर रेखालाई के बाध्यता थियो बच्चा जन्माउन अमेरिका नै पुग्नुपर्ने ? धेरैको मनमा खेलिरहेको प्रश्न हो यो । तर, उत्तर त्यति कठिन छैन । यो पहिलो पटक भएको कुरा पनि होइन ।

आफ्नो करियर दाउमा राखेर रेखाले आफ्नो सन्तानलाई ‘अमेरिकी नागरिक’ बनाउन चाहेको स्पष्टै छ । यसको सीधा अर्थ हो- यो देशमा उनले कुनै भविष्य देखेकी छैनन् । सन्तानले पछि विदेश नै पलायन हुनु छ भने त्यसका लागि कागजी प्रवन्ध अहिल्यै किन पूरा नगर्ने भन्ने सोच हुनसक्छ । अमेरिकामा जन्मेका बच्चा, बाबुआमा जुनसुकै देशको भए पनि, अमेरिकी नागरिकताका हकदार हुन्छन् भन्ने उनलाई राम्ररी थाहा छ ।

रेखा एक त देशकै नामी अभिनेत्री । दुई सयभन्दा ज्यादा चलचित्रमा अभिनय गरेर कुनै समय नेपाली चलचित्र क्षेत्रमा एकछत्र राज गरेकी थिइन् । योभन्दा महत्वपूर्ण चाहिँ उनी एक सक्रिय राजनीतिकर्मी पनि हुन् । देशको पाँचौं ठूलो दल राप्रपाकी केन्द्रीय सदस्य, जो गत महाधिवेशनमा महामन्त्री पदमा लडेर हारेकी थिइन् । गएको प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा मोरङ ३ बाट सुनिल शर्माविरुद्ध लडेकी थिइन् ।

रेखाका अभिव्यक्तिहरु पनि राष्ट्रिय भावनाले ओतप्रोत हुने गर्छन् । चलचित्रमार्फत् सम्पूर्ण नेपालीहरुलाई एक सूत्रमा जोड्न पहलकदमी लिने कुरा गर्छिन् उनी । यही राज्यमै सम्भावना खोज्नुपर्छ भनेर राजनीतिमा होमिएको बताउने गर्छिन् । आज उनै रेखा आफ्नो देशको माटोमा सन्तान जन्माउन किन अनिच्छुक भइन् ? यो उनको विदेशमोह हो वा देशप्रतिको विरक्ति ? उत्तर दिन उनी नेपालमा छैनन् । आफ्नो विषयमा आएका समाचारहरुप्रति मौन छिन् ।

रेखा जस्ती नाम, दाम कमाएकी चर्चित सेलिब्रिटी त यहाँ बच्चा जन्माउन चाहन्नन् भने आमनेपालीको मनोदशा के होला ? सहज रुपमा उब्जिने प्रश्न हो यो । ती लाखौं सुत्केरीहरु रेखाको समाचार पढेर के सोचिरहेका होलान्, जो चिसो रातमा न्यानो थाङ्ना खोजेर तीन हप्ते शिशुलाई स्तनपान गराइरहेका छन् । चिसो भुईंमा सुत्दा जसको आँङ थङथिलो हुने गरी सुन्निएको छ । जो सुत्केरी भएको त तेस्रो साताबाटै कामधन्दामा फर्किन बाध्य हुन्छन् ।

देशकै राम्रो अस्पतालमा डेलिभरी गराउन सक्ने हैसियत भएकी अभिनेत्री तथा राजनीतिक नेतृ त यो देशमा आफ्नो बच्चालाई जन्म दिन चाहँदिनन् भने सम्झनुहोस् त, यो देशमा को किन रहन चाहन्छ ?

वैदेशिक रोजगार विभागले गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा तयार पारेको रिपोर्टअनुसार ४ लाख ९४ हजार दुई २२४ जना नेपाली वैदेशिक रोजगारीमा गए । यसको अर्थ हो हरेक महिना ४१ हजार १८५ जनाले रोजगारीकै लागि देश छोडिरहेका छन् । हरेक दिन १ हजार ३५४ जना त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट बाहिरिएका छन् ।

यो संख्यामध्ये ३७९ जना मात्रैको गन्तव्य अमेरिका हो । मलेसियामा मात्रै दुई लाख १९ हजार ३५७ जना रोजगारीका लागि गए । जब कि अमेरिका गएका ३७९ जनाभन्दा चार गुणा बढी १ हजार २०८ नेपाली रातो बाकसमा फर्किए । वैदेशिक रोजगार विभागले ३१२ जना नेपालीको शव झिकाउन मात्रै दुई करोड ६० लाख ७५ हजार खर्च गरेको छ ।

आमजनताको नियति माथिका तथ्यांकहरुले देखाउँछ । पहुँचविहीनहरुको हालत कति दर्दनाक छ, माथिका रिपोर्टहरु उदाहरण हुन् । अर्कातिर पहुँचवालाहरुको अवस्था अहिले चलिरहेको एनसेल प्रकरणले देखाउँछ, वाइड बडी, ललिता निवास प्रकरण र अन्य ठूल्ठूला आर्थिक घोटालाहरुले देखाउँछ, यो देश किन दिनादिन उजाडिँदैछ । खाडीका मरुभूमिलाई सिञ्चित गरेर गत आर्थिक वर्षमा मात्रै १२ खर्ब २० अर्ब ५६ करोड रेमिट्यान्स पठाएका नेपालीहरु आफ्नै थातथलोबाट किन पलायन हुँदैछन् ? यसको गतिलो जवाफ हो अभिनेत्री थापाको ‘अमेरिका डेलिभरी’ !

रेखाले यो देशमा भविष्य सायदै देखेकी छन् । हकिकतमा आफ्नो भविष्य देखे पनि आफूले जन्म दिने बच्चाको भविष्य भने यस देशमा देखिनन् उनले । यथार्थमा आफ्नो बच्चाको भविष्य अमेरिकामा सुरक्षित देखिन् ।

नेपालमा करिब एक वर्षमा ६ लाख ६० हजार शिशुको जन्म हुने गरेको विभिन्न रिपोर्टले बताउँछ । जबकि गएको अंग्रेजी नयाँ वर्षको दिनमा मात्रै नेपालमा १ हजार ५६७ शिशुको जन्म भएको थियो । युनिसेफले गरेको अध्ययनअनुसार अंग्रेजी नयाँ वर्षको पहिलो दिन संसारभर ३ लाख ९२ हजार ७८ जना शिशु जन्मेका थिए ।

एक दिनमा मात्रै सरदर १ हजार ५०० शिशु नेपालमा जन्मँदै गर्दा एक शिशुलाई पेटमा लिएर अभिनेत्री थापा अमेरिका हान्निइन् । थापाको बच्चासितै जन्मिने बाँकी १ हजार ४९९ शिशुको नियति के होला ? उनीहरु सबैसँग अमेरिका उड्ने हैसियत पनि हुँदैन । उनीहरु १६ वर्ष नपुग्दै १८ वर्ष पुगेको नागरिकता बनाएर खाडी मुलुकतिर हान्निनुपर्ने बाध्यतासहित जन्मिँदैछन् । अधिकांश शिशु आफ्नो पसिना खाडीको मरुभूमिमा बगाउन धर्तीमा पाइला टेक्दैछन् ।

यो देशमा हरेक दिन जन्मिने १ हजार ५०० शिशुको यस्तो डरलाग्दो नियति सृजना कसले गरिदिएको हो ? यसको जवाफ दशकौंदेखि सत्तामा बसेर राज्यका सम्पूर्ण स्रोत दोहन गरिरहेकाहरुले दिने कि नदिने ? तर, यहाँ त रोजगारी दिन्छु भनेर मात्रै कसैले भन्छ भने उसलाई चुनाव जिताएर पठाउने गरिन्छ ।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछानेले कुनै कन्सट्यान्सीले झैं रोजगारी दिने विज्ञापन गर्दा सबैले वाहवाही गर्छन् । अनि यो देशमा को रहन चाहन्छ ? जब कि रोजगारी पाउने हरेक नागरिकको आधारभूत अधिकार हो । तर, त्यही अधिकारमाथि पनि राजनीतिक लाभ देख्ने मुलुकमा आखिर रहन को चाहन्छ ? यसको गतिलो जवाफ हो, अभिनेत्री थापाको ‘अमेरिका डेलिभरी’ !