माधवको एमाले सिध्याउने अर्को असफल प्रयास

अब यो निष्कर्ष निकाल्न सजिलो छ कि एमाले सिध्याउने माधव नेपालको सारा प्रयास ब्यर्थ हुने छ । सिर्जनाभन्दा विनासका लागि जन्मिएको उनको दलले गर्नैसक्ने जति विनास गरिसकेको छ । अब त्यो दल ‘रन वे’मै हराउनेछ । यसले राजनीतिक उडान भर्ने सम्भावना लगभग सकिएको छ ।

करिब ७० बर्षको उमेरमा माधब नेपालले मञ्चन गरेको कुरूप राजनीतिक दृश्य धेरैलाई रुचेको छैन । सार्वजनिक स्थलमा उनको जुन मुखाकृति देखिन्छ, त्यो पश्चातापको प्रतिबिम्ब हो ।

चार वर्षदेखि उनका हरेक कदमले एमाले र एमालेका शुभचिन्तक एवम् सहयोगीहरुलाई दुःखी बनाएको छ भने उसका दुश्मनहरुलाई हर्षित । करिब ९५ प्रतिशत एमाले समर्थक उनको कदमलाई रुचाउँदैनन् ।

पदको लोभमा गरिएको विभाजन औचित्यहीन छ । माधव नेपाल देउवा र प्रचण्डबाहेक सबका अगाडि रक्षात्मक स्थितिमा छन् । र सशंकीत पनि छन् । किनकि, देउवा–प्रचण्डले जुनकुनै बेला माधव नेपालको साथ छाड्न सक्छन् ।

कसैकसैले उनको पार्टीलाई ‘कुण्ठा समाजवादी’को नाम दिएका छन् । उनको दलप्रति एमालेबाट निर्वाचित प्रतिनिधि र अन्य सार्वजनिक व्यक्तित्वले देखाएको उदासिनता देखाएका छन् ।

यसले उक्त दलका लागि भविष्यमा दरिद्र स्थितिमा पुर्याउने निश्चित छ । एमालेले विगतका विभाजनबाट धेरै सिकेको छ । पार्टी फुटाउनेहरुको स्थिति सबैलाई थाहा छ ।

करिब १७ हजार निर्दोष नेपालीको हाताहतीको कालो धब्बा लागेको माओवादी अझै उदण्ड छ । उसले एमाले एकताको भर्याङ चढेर धेरै सर्वाजनिक पदको मर्यादा स्खलित गरेको छ । माओवादीलाई भविष्यको चिन्ता छैन, किनभने ऊ डिलमा पुगिसकेको छ । त्यसले माओवादी जसरी पनि एमाले सिध्याउने दाउमा छ ।

अतिस्वार्थी प्रचण्ड नेतृत्वको माओवादीसँग एमालेले एकता नै गर्नु हुँदैनथ्यो । त्यसैले त माओवादीसँगको एकता भंग हुँदा धेरै एमालेले खुसी मनाए ।

सर्वसत्तावादी कांग्रेसको व्यवहारबाट पनि एमाले कार्यकर्ता प्रडाडित छन् । अबको चुनावमा एमालेको मुख्य प्रतिस्पर्धा कांग्रेससँग नै हुने हो । अब फेरि पनि कांग्रेसले एमालेलाई दुख दिनेछ । त्यस्तो कांग्रेससँग माधव नेपालले घाँटी जोड्नु स्वभाविक होइन ।

अहिले नेपालको राजनीतिक दुई ध्रुवमा विभाजित छ । एक, एमाले, अर्को एमालेइतर । अरु सम्पूर्ण शक्ति एमालेलाई कमजोर बनाउन लाग्नेछन् । यस्तो एमाले एकढिक्का हुनुको विकल्प छैन ।

आवेश वा उत्तेजनामा एमाले छाडेकाहरु पनि एमालेमै फर्कनु बुद्धिमानी हुनेछ । माधव नेपाल र केही सीमित मान्छेहरु जसरी पनि एमाले सिध्याउनै लागेका थिए । विगतमा पार्टीको नेतृत्व गर्दा पनि माधव नेपालले एमालेलाई निकै कमजोर बनाएकै हुन् ।

निर्वाचित जनप्रतिनिधि र अधिकांश कार्यकर्ता एकताकै पक्षमा हुँदा पनि माधव नेपालले पार्टी फुटाएरै छाड्ने नीति लिनु गलत थियो । अहिले उनलाई पार्टी फुटाउनुपर्ने औचित्य पुष्टि गर्न निकै कठिन छ ।

कुनै विचार, सिद्दान्त नमिलेर पार्टी फुटाउने निर्णयमा पुगेका होइनन्, माधव नेपाल । मात्रै पदीय भागबण्ड र पार्टी अध्यक्ष ओलीप्रतिको इगोबाहेक उनीसँग कुनै त्यस्तो कारण छैन ।

माधव नेपालले कुनै पनि कार्यक्रममा भाषण गर्दा विकासको, समृद्धिको कुरा गर्दैनन् । आफूहरुलाई भाग दिइएन, अपमान गरियो भन्दाबाहेक केही भन्दैनन् ।

महाधिवेशनबाट निश्चित समयका लागि चुनिएका अध्यक्षलाई स्वीकार्नै नसक्नु उनको ठूलो कमजोरी थियो । एमाले सिध्याउन खोजेमा माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डसँगको साँठगाँठ निश्चय नै अस्वभाविक थियो । वास्तवमा प्रचण्ड र माधव नेपालको मिसन एउटै थियो, एमालेको नामोनिसान मेटाउने । तर, उनीहरुको त्यो मिसन असफल भइसकेको छ ।

नीति, पद्धति, र सिद्धान्तको रोमाञ्चकारी बखान गर्ने माधव मण्डली ओलीलाई शक्तिबाट हटाएर आफ्नो सत्ता मजबुत गर्न प्रचण्ड र देउवाको चरणमा पुगेसँगै उनीहरुको पाखण्डपन मुखरित आयो ।

संसदले कामै गर्न नसक्ने भएपछि ताजा जनादेशमा जाने कुरा स्वभाविक थियो । तर त्यहीं निहुँमा माधव–प्रचण्ड देउवा शरणमा गए । त्यो ठीक थिएन ।