Tag: अवैध सट्टेबाजी

काठमाडौं । कानून बनाउने वा कुनै घोषणा गरिदिने मात्रै सरकार वा प्रशासनको काम हो र ? पक्कै होइन । तर, नेपालको कानून र यसको कार्यान्वयनको अवस्था हेर्दा सरकारको काम त्यतिमै सीमित देखिन्छ । कानून निर्माण गरिसकेपछि त्यसको कार्यान्वयन नीति निर्माताको पहिलो प्राथमिकतामा हुनुपर्ने हो । तर, नेपालको नीति निर्माण र यसको कार्यान्वयनमा यो कहीँ कतै देखिँदैन ।

कि नीति निर्माताले बनाएको कानून नैतिकताको आधारमा पालना गर्नुपर्ने नैतिकता भुलेर गरे कारबाही नहुने भन्नु पर्यो । आखिर त्यसो हो भने कानून नै किन चाहियो र ? यदि सरकारको नियत त्यो होइन भने आफूले निर्माण गरेको कानून पूर्ण रूपमा लागु गर्नु उसको दायित्व होइन ? पक्कै हो । तर, हो भने खोइ त कार्यान्वयन गरेको ?

टाउकेका कुनै भाषणमा पनि सुशासन टपिक छुट्दैन । तर, त्यो भाषणमा मात्रै सीमित छन् । विशेष गरी इन्टरनेटका क्षेत्रमा सरकारको ध्यान मौलाउँदै गएका अपराधभन्दा र्‍यापरले गाएका गीतमा बढि देखिन्छ । त्यही युट्युबमा र्‍यापले गीत अपलोड गरेको आधार गल्ली–गल्ली डुलेर प्रहरीले गायक/र्‍यापर समाउने गरेको छ ।

तर, त्यही युट्युबमा नेपालको कानूनले बर्जित गरेका कार्यहरूको खुलेआम विज्ञापन भइरहँदा सम्बन्धित निकायलाई थाहा नहुने हुन्छ र ? त्यो पनि एक होइन दश होइन, सयौं नाम चलेका सेलेब्रिटी, कमेडियन र युट्युबरले खुलेआम यसको प्रचार गर्दा सरोकारवालालाई खबर हुँदैन र ?

गीतको जानकारी हुने तर त्यस्तै गीतका अगाडि, पछाडि, बीचमा बज्ने विज्ञापनको बारेमा सरकारलाई थाहै नहुने । कस्तो अचम्म !

२०७६ सालमा ‘डिजिटल नेपाल फ्रेमवर्क’ लागु गरेर ‘इन्टरनेटको पहुँचलाई अत्यावश्यक पूर्वाधारको रूपमा स्थापित गर्ने’ योजना लिएको सरकारले सोही इन्टरनेटको माध्यमबाट गाउँ–गाउँसम्म पुगिरहेको अवैध कारोबारको विज्ञापन रोक्ने जिम्मेवारी हुँदैन र ?

२०१८ मा नेपाल छिरेर अवैध सट्टेबाजीको कारोबार सुरु गरेको वान् एक्स बेटले अहिले दैनिक करौडौं रूपैयाको कारोबार गरिरहँदा सरोकारवाला निकाय आँखा र कानमा बुझो हालेर सुतिरहेका छन् । वान् एक्स बेटले खुलेआम गरिरहेको विज्ञापन र व्यापारबाट प्रेरित भएर अन्य कम्पनीसमेत आफ्नो प्लेटफर्ममा नेपाली रूपैयाँ सपोर्ट गर्न थालेका छन् ।

केही समय अगाडि नेपालप्रेसकै समाचारको दबाबले नेपालमा विज्ञापन र वेबसाइटको एक्सेस हटाएको वान् एक्स बेटले पछिल्लो समय फेरि पहिलेकै गति समातिसकेको छ । निरन्तरको फलोअप र खल्ती वालेटले शंकास्पद ट्रान्ज्याक्सन देखिएका करिब एक हजार प्रयोगकर्ताको विषयमा राष्ट्र बैङ्कलाई सजग गराएपछि पर्ख र हेरको अवस्थामा पुगेको वान् एक्स बेट प्रशासनको उदासहीनतापछि झनै मनोबल उच्च बनाएर विज्ञापन गरिरहेको छ ।

पहिले विज्ञापन गरिरहेका र खैलाबैला भएपछि रोकेका युट्युबरले फेरि सुरु गरेका छन् । यसरी खुलेआम रूपमा बाहिर आएका कारोबार र संलग्न व्यक्तिको जानकारी पाउँदा पनि सम्बन्धित निकाय कानमा तेल हालेर सुतेपछि यस्ता कम्पनीको मनोबल झनै उच्च भएको छ ।

पछिल्लो समयको अन्य कम्पनीहरूले समेत वान् एक्स बेटबाटै प्रेरित भएर नेपालमा एजेन्ट खोज्ने, विज्ञापन गर्नका लागि प्लेटफर्म खोज्ने जस्ता कार्य सुरु गरिसकेका छन् । यसले नेपाललाई यस्ता गतिविधिको ‘हब’को रूपमा विकास हुँदै गएको स्पष्ट हुन्छ ।

नेपालको कानूनले सट्टेबाजी तथा अनलाइन क्यासिनोलाई नेपाली नागरिकका लागि पूर्ण रूपमा बर्जित गरेको छ । तर, सरकारको ‘डिजिटल नेपाल फ्रेमवर्क’सँगै अवैध सट्टेबाजीको रोडम्याप पनि गाउँ स्तरसम्म पुग्दा सरकारी निकाय अनविज्ञ झैँ बसेका छन् ।

केही समय अगाडि सार्वजनिक भएका सूचना र शंकास्पद गतिविधि आर्थिक कारोबारको अभिभावक संस्था नेपाल राष्ट्र बैङ्कसम्म पुगेको महिनौं बितिसक्दा पनि फाइलमा ढुसी पलाउने बाहेक केही भएन । नियामक निकाय र प्रशासनको यस्तै उदासहीनताले यस्ता कार्यलाई अझै प्रोत्साहन पुगेको दिनानुदिन बढ्दा विज्ञापन, बहस र यस्ता कम्पनीको योजनाले दर्शाउँछ ।

गैरकानूनी घोषणा गरेर यसलाई रोक्न नसकेर लाजको पसारो बनाउनु भन्दा त कानूनसम्मत बनाएर करको दायरामा बनाउनु उत्तम होइन ?

सामाजिक सञ्जालमा ‘बुस्ट’ गरिएका विज्ञापन, नाम चलेका युट्युबर/टिकटकरमार्फत विज्ञापन र डिजिटल सेवा प्रदायकमार्फत सहजै भइरहेका अवैध कारोबार रोक्न नसक्ने तर नेताको बारेमा गाली गर्नेलाई पक्राउ गर्ने प्रशासनको कस्तो नीति हो ? माध्यम उही हो, अपराध त गाली गर्नुभन्दा ठूलो तर पक्राउ चाहिँ नेतालाई गाली–बेइज्जती गर्ने मात्रै ? यसबाट सरकारको ध्यान दिनहुँ करोडौं रूपैयाँ बाहिरिरहेको बेथितीभन्दा लाज पचिसकेका नेताको खोक्रो इज्जत बचाउनमा बढि भएको स्पष्ट देखिन्छ ।

काठमाडौं । नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान)ले त्रिवि क्रिकेट मैदानबाट नेपालमा अवैध सट्टेबाजी कम्पनी डाफाबेटका सबै होडिङ बोर्ड हटाएको छ । डाफाबेट अनलाइन क्यासिनो/सट्टेबाजी कम्पनी हो ।

सट्टेबाजी नेपालमा अवैध रहेको जानकारीसहित नेपालप्रेसमा समाचार प्रकाशित भएपछि स्थानीय प्रशासनले हिजो नै मैदानबाट बोर्ड हटाउन आयोजकलाई निर्देशन दिएको थियो ।

हिजै साँझ बसेको प्रतियोगिता आयोजक समितिको बैठकले डाफाबेटको बोर्ड हटाउने निर्णय गरे पनि ठूलो हावाहुरीका कारण हिजो सम्भव नभएको तर आजको खेलअघि नै सबै बोर्डहरु हटाइसकिने भेन्यू म्यानेजर प्रवल गौतमले जानकारी दिए ।

सन् २००४ मा फिलिपिन्सको मकातीमा स्थापना भएको यो कम्पनीको क्यानले शनिबार भएको खेलमा विज्ञापन गरेको थियो । नेदरल्याण्ड्स र मलेसियाको राष्ट्रिय टोली सम्मिलित त्रीदेशीय ट्वान्टी-२० सिरिज हिजोदेखि सुरु भएको छ । यही प्रतियोगिताको प्रायोजनस्वरुप डाफाबेटले मैदानमा बोर्ड राखेको थियो ।

तर, सोही विषयमा नेपाल प्रेसमा समाचार सम्प्रेषण भएको केही घण्टा नबित्दै क्यानले त्रिवि क्रिकेट मैदानबाट सबै होडिङ बोर्ड हटाएको हो । त्रीदेशीय सिरिज अन्तर्गत आज नेदरल्याण्ड्स र मलेसियाबीचको खेल हुनेछ ।