Author: Anisha Tiwari

काठमाडौं । क्लासिक टेक प्रालिका संस्थापक तथा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रमेश खरेललाई पितृशोक भएको छ । उनका ८५ वर्षिय पिता विश्वनाथ खरेलको गत भदौ २१ गते निधन भएको थियो ।

क्लासिक टेकले शुक्रबार शोक वक्तव्य जारी गर्दै खरेलको निधनप्रति दुःख व्यक्त गरेको छ । नेपालमा ठूलो नेटवर्क सेवा प्रदान गर्दै आएको कम्पनी क्लासिक टेकको स्थापना र कम्पनीको प्रगतिमा खरेलको योगदान रहेको कम्पनी सीइओ खरेलले बताएका छन् ।

कम्पनीले खरेलको निधनको १३ औं दिनको पुण्यतिथिको अवसरमा समवेदना व्यक्त गरेको छ ।

काठमाडौं । त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा आजदेखि भौतिक उपस्थितिमा कक्षा सञ्चालन भएकाे  छ ।

त्रिविले क्याम्पस, विभाग, स्कूलहरूमा प्रत्यक्ष कक्षा सञ्चालन गर्न नेपाल सरकारका सरोकारवाला निकायहरूसँगको समन्वयमा निर्णय गरेको हो ।

कक्षा सञ्चालनका लागि त्रिवि कार्यकारी परिषद्ले भदौ २७ गते सो निर्णय गरेको थियो ।

त्रिविले जारी गरेको सुचनामा कोभिड – १९ को जोखिम कायमै भएकाले स्थानीय निकायले तोकेको समयसीमा र मापदण्ड भित्र रही सञ्चालन गर्न भनिएको छ ।

काठमाडौँ । दसैं, तिहार जस्ता ठूला पर्वलाई अक्षित गरी ३९ जिल्लामा ८१ वटा सुपथ मूल्य पसल सञ्चालनमा ल्याइएको छ । आजदेखि सञ्चालन सुरु भएका उक्त पसलमा तेल, दाल, चामललगायत खाद्य सामग्री २० प्रतिशतसम्म सस्तोमा पाइनेछ ।

सरकारी स्वामित्वमा सञ्चालित खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले ४३ स्थान र साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशनले ३८ स्थानबाट सुपथ मूल्य पसल सञ्चालन गरेको हो । त्यस्तै दुग्ध विकास संस्थान (डीडीसी)ले पनि बिक्री केन्द्रमा सुपथ मूल्य पसल सञ्चालन गर्ने कम्पनीका सूचना अधिकारी शर्मिला न्यौपानेले जानकारी दिइन् ।

न्यौपानेका अनुसार सुपथ मूल्य पसलबाट दाल, चिउरा, चामल, दाल, चिउरा, पिठो र तेलमा ५ रुपैयाँ र मासु र कर्णाली सिमीमा १० रुपैयाँ छुट दिइनेछ ।

काठमाडौं उपत्यकामा थापाथली, रामशाहपथ, नक्खु, लगनखेल र सूर्यविनायकमा सुपथ मूल्य पसल सञ्चालन भएको छ ।

त्यस्तै नेपालगञ्ज, पोखरा, दाङ, सुर्खेत, धनगढी, महेन्द्रनगर, बनेपा, हेटौँडा, नारायणगढ, भैरहवा, बुटवल, डडेलधुरालगायत सहरमा पनि उक्त पसल सञ्चालन हुनेछ ।

कम्पनीले यस वर्षको दसैंका लागि च्याङग्रा ल्याउने सम्भावना कम रहेको बताएको छ ।

खाद्य कम्पनीसँगै साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसनले देशैभर ४३ वटा सुपथ मूल्य पसल सञ्चालन गर्नेछ ।

साल्ट ट्रेडिङले ग्याँस, चिनी, चामल र दाललगायतका बस्तुहरु बिक्री गर्ने साल्ट ट्रेडिङका प्रवक्ता कुमार राजभण्डारीले बताए ।

‘अन्य अन्य पसललेभन्दा १५ देखि २० प्रतिशत सस्तोमा खाद्यान्न बिक्री सुरु भएको छ । हामीसँग चिनी ३०० टन मात्रै छ । जुन प्रतिकेजी ७९ रुपैयाँ तथा प्रतिव्यक्ति २ किलोका दरले मौज्दात रहेसम्म बिक्री गरिनेछ’, भण्डारीले भने, ‘यसवर्ष भारतबाट चिनी आयात नभएकोले स्टक चिनी बिक्री हुनेछ ।’

अघिल्लो वर्ष ट्रेडिङले २० मेट्रिक टन चिनी भारतबाट ल्याएको ल्याएको थियो ।

सुपथ मूल्य पसल कात्तिक २४ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ ।

काठमाडौें । नेपालमा परिवार योजनाको कार्यक्रमको प्रभावकारी कार्यान्वयनले १० प्रतिशत बाल मृत्युदर र २० प्रतिशत मातृ मृत्युदर घटेको पाइएको छ । आठौँ राष्ट्रिय परिवार नियोजन दिवसका अवसरमा आज यहाँ आयोजित कार्यक्रममा सो जानकारी दिइएको हो ।

परिवार कल्याण महाशाखाका प्रमुख विवेककुमार लालले नेपालमा परिवार नियोजनको साधन प्रयोग गरेकाले मृत्युदर घटेको बताए । उनले गुणस्तरीय परिवार योजना सेवाको पहुँचले आमा र बच्चाको स्वास्थ्यमा मात्र नभई सामाजिक तथा विकास क्षेत्रमासमेत सकारात्मक प्रभाव पारेको बताए । सरकारले परिवार योजनामा एक रुपैयाँ खर्च गर्दा स्वास्थ्य तथा शिक्षाका क्षेत्रमा ३.१ रुपैयाँ प्रतिफल हुने सरकारको परिवार नियोजन लागत कार्यान्वयन योजनाले प्रक्षेपण गरेको छ ।

सरकारले सबै तहमा स्वास्थ्य सेवा केन्द्र तथा गैरसरकारी संस्थाद्वारा सञ्चालित क्लिनिक र औषधि पसलमा गर्भनिरोधका स्थायी/अस्थायी साधन र सेवा उपलब्ध गराउँदै आएको छ । असुरक्षित यौन सम्पर्कका कारण अनिच्छित गर्भ रहने सम्भावना धेरै हुने, यस्तो अवस्थामा असुरक्षित गर्भपतन र असुरक्षित सुत्केरी हुने सम्भावन बढ्छ । यसबाट मातृ तथा शिशुको रुग्णता र मृत्यु हुने सम्भावना पनि बढी हुन्छ ।

परिवार योजना तथा प्रजनन् स्वास्थ्य शाखा प्रमुख कविता अर्यालले कोभिड-१९ को महामारी र निषेधाज्ञाले परिवार नियोजन सेवाको पहुँच घट्न गई अनिच्छित गर्भ हुनेको संख्या बढेको बताए ।

यही असोज २ गते ‘कोभिड–१९ को महामारी : परिवार योजना सेवामा सबैको पहुँच बराबरी’ भन्ने आर्दश वाक्यका साथ दिवस मनाउन लागिएको छ । नेपाल बहुसूचक क्लस्टर सर्वेक्षण–२०१९ अनुसार नेपालमा ४४ प्रतिशत मानिस परिवार नियोजन साधन प्रयोग गर्ने गर्दछन् । दिगो विकासको लक्ष्यअनुसार नेपालले सन् २०३० सम्ममा ६० प्रतिशत साधन प्रयोग गर्ने संख्या पु¥याउनुपर्ने हुन्छ ।

आधुनिक परिवार नियोजन साधनको प्रयोग दर सबभन्दा बढी ३५ देखि ४४ वर्ष उमेर समूहमा हुने गरेको छ । परिवार योजना ठिकसँग अपनाउन सकेको खण्डमा आमा, नवशिशु र बालस्वास्थ्यमा सुधार ल्याउन, आर्थिक सुधार गर्न, शिक्षा र रोजगारीको अवसर प्राप्त गर्न, एचआइभी सङ्क्रमण रोकथाम गर्न सकिन्छ ।

हाल नेपालमा नौ वटा आधुनिक परिवार नियोजनको साधन/विधी उपलब्ध गराइँदै आइरहेको छ । सन् १९७६ देखि २०१९ को बीचमा परिवार नियोजन सेवाको प्रयोग दर २.९ देखि ४७ प्रतिशत बढेको र कूल प्रजनन दर ६.३ बाट २.० मा घटेको पाइएको छ ।