केपी ओलीको विकल्प छैन, विद्याको रहर स्वाभाविक होइन

‘राजनीतिमा थकाइ भन्ने शब्दावली हुँदैन’ भन्ने जननेता मदन भण्डारीको चर्चित भनाइ छ । र, पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी सक्रिय राजनीतिमा पुनःप्रवेश गरिन् । तर, राजनीति यस्ता भावना र स्मृतिले चल्दैन । कार्यदक्षता, समर्पण र परिणामदायी नेतृत्वका आधारमा मूल्यांकन गरिन्छ । वर्तमान नेपालको अस्थिर, भूराजनीतिक जटिलता र संकटग्रस्त राजनीतिक अवस्थाको बीचमा भावना भन्दा पनि दृढ अठोट, दृढ संकल्पसहितको नडगमगाउने नेतृत्वको आवश्यकता छ ।

‘विकल्पहीन विद्या’ भन्दै भावनामा बग्नुभन्दा यथार्थमा आधारित, औचित्यपूर्ण र व्यवहारिक अवधारणा हो, ‘निर्विकल्प ओली ।’

यो दुनियाँलाई थाहा भएकै कुरा हो, समकालीन नेपालको राजनीतिमा केपी शर्मा ओलीको ओज र उचाइ अलग छ । केही त्यस्ता हिम्मतिला निर्णयको मानक ओलीले स्थापित गरेका छन् । उनी देशकै त्यस्तो नेतृत्व हुन्, जसले राष्ट्रको स्वाभिमान, स्वाधीनता र सार्वभौमिकताको जग बलियो बनाए ।

पहिलो संविधानसभा विघटन र त्यसबेलाको नेपालको राजनीतिक अवस्था कस्तो थियो भन्ने जगजाहेर छ । दोस्रो संविधानसभामार्फत् संविधान जारी गर्ने नेतृत्व मूल रुपमा केपी ओलीले लिएको भन्नु दाबी मात्रै हैन, तथ्य हो । कांग्रेसले समेत खुट्टा कमाइसकेको अवस्थामा ओलीको दरिलो अडानले संविधान जारी सम्भव भयो । त्यो कामको अगुवाई त ओलीले गरेका थिए नै, त्यही संविधान जारी गरेको भन्दै भारतद्वारा लगाइएको नाकाबन्दीको डटेर मुकाविला गर्ने पात्र उनी नै थिए ।

यो पार्टीलाई प्रचण्ड र माधवहरूले कब्जा गरेर लगिसकेका थिए । ओलीले बदनामी सहेर नै किन नहोस्, एमाले पार्टीलाई जोगाएका छन् । उनले जोगाएका मात्रै छैनन्, गत चुनावमा ५ दलको घेराबन्दी हुँदा पनि लोकप्रिय मत पाउने पहिलो दल बनाएका छन् । यो एमालेजनले बिर्सन मिल्छ ?

माओवादीले संविधानसभामार्फत जातीय नामधारी झण्डै डेढ दर्जन प्रदेश बनाउने भन्दै ल्याएको ‘भाउँतो’ लाई साइजमा ल्याउने पनि ओली नै हुन् । यसअघि कुनै नेपाली नेताले परिकल्पना समेत नगरेको कालापानी, लिपुलेक र लिम्पयाधुरा समेटेर ‘चुच्चे नक्सा’ जारी गर्ने निर्णय गरी प्रतिनिधिसभाबाट एकमतले पारित गराउन सफल भएको पनि जगजाहेर नै छ ।

‘सुखी नेपाली, समृद्ध नेपाल’ को राष्ट्रिय अभियान शुरू गर्ने कामको अगुवाइ नै ओलीको नेतृत्वमा भएको हो । चीनसँग ऐतिहासिक पारवाहन सम्झौता गरेर मुलुकलाई पटकपटक भारतले लगाउँदै आएको नाकाबन्दीको दुश्चक्र तोड्ने कामको अगुवाईको जस ओलीलाई नै जान्छ । जुन ऐतिहासिक र दूरगामी महत्वको छ ।

हर कोहीको नेतृत्वबाट यी सम्भव हुने कुरा थिएनन् । यी कुनै भावनात्मक विषय थिएनन् । राज्यप्रति नागरिकको विश्वास, राष्ट्रियता र स्वाभिमानलाई उनले संस्थागत गराएका छन् । वर्षौंदेखि विराटनगरमा रहेको भारतीय फिल्ड अफिस हटाउनेदेखि लागत घटाउन भारतबाट पेट्रोलियम पाइपलाइन विस्तार गर्ने काम एकै वर्षमा ओलीकै नेतृत्वले गरेको हो ।

दुईपटक प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारी सम्हाल्दा उनले सीमित साधनस्रोतका बीचमा पनि उल्लेखनीय काम गरेका छन् । नागरिकका असिमित अपेक्षा र स्रोत साधनको उपलब्धताका बीचमा ठूलो खाडलका कारणले समस्या भएको पक्कै पनि छ । तर, देशभित्र सम्भावना रहेको उजागर गर्ने काम ओलीले नै गर्दै आएका छन् । जीवनमा राजनीतिदेखि राजनीतिसम्म मात्रै गर्ने नेताहरुभन्दा ओली पृथक, अध्ययनशील र सबै क्षेत्रलाई नजिकबाट जान्ने बुझ्ने पात्रका रुपमा स्थापित छन् ।

घेराबन्दी तोड्नसक्ने क्षमता

केपी ओलीले पवित्र भावनाका साथ २०७४ सालमा देशका कम्युनिष्ट घटकलाई एक ठाँउमा ल्याउने प्रयास गरे । नेकपा (एमाले) र माओवादी केन्द्र मिलेर चुनाव लड्ने, पछि पार्टी एकता गर्ने र दुई तिहाई बहुमतसहित सरकार चलाउने मनशायका साथ ओलीले नेतृत्व लिए । जनताले विश्वास गरेर मत पनि दिए । सरकार पनि तत्कालीन नेकपाले बनायो । भर्खरै जारी भएको संविधानको कार्यान्वयनका लागि पहिलो वर्ष खर्चिनुपर्ने अवस्था थियो । किनकी, स्थानीय तह तथा प्रदेशका कानून बनेका थिएनन् । संरचना तयार थिएनन् । यी सबैको चाँजोपाँजो मिलाउनु र संविधान कार्यान्वयन गर्ने दिशामा सरकार लाग्यो ।

अर्को वर्ष कोभिड महामारी शुरू भयो । सरकारको प्राथमिकता बद्लियो । कोभिडबाट नागरिकलाई जोगाउन र जीवन सामान्य बनाउन सरकारले सक्दो प्रयास गर्‍यो । एकातिर कोभिडको महामारी शुरु भएको थियो भने अर्कोतिर बालुवाटारमा ओलीविरुद्ध पुष्पकमल दाहाल र माधव नेपालहरुको घेराबन्दी शुरु भइसकेको थियो ।

माओवादीले संविधानसभामार्फत जातीय नामधारी झण्डै डेढ दर्जन प्रदेश बनाउने भन्दै ल्याएको ‘भाउँतो’ लाई साइजमा ल्याउने पनि ओली नै हुन् । यसअघि कुनै नेपाली नेताले परिकल्पना समेत नगरेको कालापानी, लिपुलेक र लिम्पयाधुरा समेटेर ‘चुच्चे नक्सा’ जारी गर्ने निर्णय गरी प्रतिनिधिसभाबाट एकमतले पारित गराउन सफल भएको पनि जगजाहेर नै छ ।

सरकारलाई सहयोग गर्ने भन्दा पनि कसरी असफल बनाउने र नेतृत्व हत्याउने भनेर मुखमा मास्क र खुट्टामा प्लाष्टिक बेरेर दैनिकजसो ओलीलाई तनाव दिने काम भए । ओलीलाई प्रधानमन्त्री मात्रै हैन, पार्टीबाट नै हटाउने खेल भएको विषय त जगजाहेर नै छ । ओलीले संसद विघटन गरिदिए । नेकपा फुट्यो । अदालत लगाएर परमादेशका आधारमा सरकारबाट ओलीलाई अपदस्थ गराइयो । यसको पछाडिको कारण माधव नेपाल र प्रचण्डहरु थिए । जसले व्यक्तिको रूपमा केपी ओलीमात्रै होइन, नेपालबाट एमालेको बीऊ सिध्याउने षड्यन्त्रको तानाबाना बुनिरहेको स्पष्ट छँदैछ । केपी ओलीले त जनतामा गएर एमालेलाई नागरिकले कुन तहको भरोशा गरेका छन्, परीक्षण गरौँ भनेर संसद विघटन गरेका थिए ।

तर, अदालतले शेरबहादुर देउवालाई तोकेरै प्रधानमन्त्री बनाउन आदेश दियो । कांग्रेससहितका ५ दल मिलेर एमालेविरुद्ध २०७९ को चुनावसम्म लागे । माधव र प्रचण्डहरूले सिध्याउन भनेर लागेको एमाले सकिएन, उल्टै कांग्रेसको हाराहारीमा उभिन सफल भयो । स्थानीय तह, प्रदेश र केन्द्रदेखि सबैतिर गरिएको घेराबन्दी ओलीले तोडे ।

कांग्रेस र माओवादीसहितको गठबन्धन यति कमजोर र स्वार्थको धरातलमा थियो कि, चुनावलगत्तै ओलीको एउटामात्रै प्रस्तावले सरकार नै परिवर्तन भयो । त्यो समय प्रचण्ड कति अस्थिर र चलाखी गर्न खोज्छन् भन्ने पुष्टि गराउने ध्येय मात्रै थियो, ओलीको । त्यसैले गठबन्धनमा मात्रै सामेलजस्तै थियो एमाले । प्रचण्डको चरित्रको परीक्षा लिएर सबैतिर एक्सपोज गराइदिएका ओली अहिले ठूलो दल भनिएको कांग्रेसको समर्थनमा प्रधानमन्त्री छन् ।

ओलीबाहेकको दोस्रो पात्र यदि एमालेको नेतृत्वमा हुन्थ्यो भने चौतर्फी घेराबन्दीका बीच आजको एमाले बनाउन सम्भव थियो कि थिएन ? एकपटक एमालेजनले गम्भीरतापूर्वक सोच्नुपर्छ । राजनीति सीधा बाटोमा हिँड्दैन । अप्ठ्यारो परिस्थितिमा कसरी पार्टी जोगाउने भन्ने विषय एमालेका लागि मात्रै हैन, अरु पार्टीका लागि पनि सिकाईको विषय हो ।

विद्याको आगमन र एमाले

दुई पटकसम्म केपी ओलीको सिफारिस र नेकपा (एमाले) पार्टीको प्रस्तावमा देशकै पहिलो महिला राष्ट्रपति बनेकी विद्या भण्डारी यतिबेला पुनः एमालेमा फर्किएर त्यसको अध्यक्ष हुन लालयीत बनेकी छन् । यो उनको आफ्नो इच्छा हो वा कसैले उचालेर केपी ओलीसँग टकराव गराउन खोजेको हो ? यो रहस्य बिस्तारै खुल्दै जाला ।

उनीको सक्रिय राजनीतिमा आउने घोषणापछि एमाले पंक्तिको एउटा कित्ता निकै उत्साहित देखिन्छ । पार्टी सत्ता र सरकारमा रहेका बेला ओलीसँग रुष्ट हुने जमात पक्कै पनि हुन्छ । सबै अभीष्ट पूरा गर्नसक्ने अवस्थाका पनि हुँदैनन् । ओलीकै कारण आफूलाई भनेजस्तो नभएको लाग्नेहरु पनि होलान् । यस्तो पंक्ति विस्तारै बढ्नु स्वभाविक पनि होला । चलायमान राजनीतिक दलमा असन्तोष पोख्नेहरु रहने कुरा अस्वाभाविक पनि होइन ।

हो, एमालेभित्रको त्यही पंक्ति अहिले विद्यालाई नेतृत्वमा ल्याउन लागिपरेको स्पष्ट देखिन्छ । यो एमालेका लागिमात्रै नभएर दीर्घकालमा देशकै हितमा छ वा छैन भन्नुभन्दा पनि ओलीलाई देखाइदिने मात्रै उनीहरूको उद्देश्य हो । कतिपयलाई केपी ओलीजत्तिको विद्या हैनन् भन्ने पनि लाग्दो हो, तर उनीहरूले ओलीलाई कमजोर बनाउनमात्रै विद्या उचाल्न लाग्नुपर्ने ठाउँमा छन् ।

कांग्रेस र माओवादीसहितको गठबन्धन यति कमजोर र स्वार्थको धरातलमा थियो कि, चुनावलगत्तै ओलीको एउटामात्रै प्रस्तावले सरकार नै परिवर्तन भयो । त्यो समय प्रचण्ड कति अस्थिर र चलाखी गर्न खोज्छन् भन्ने पुष्टि गराउने ध्येय मात्रै थियो, ओलीको । त्यसैले गठबन्धनमा मात्रै सामेलजस्तै थियो एमाले । प्रचण्डको चरित्रको परीक्षा लिएर सबैतिर एक्सपोज गराइदिएका ओली अहिले ठूलो दल भनिएको कांग्रेसको समर्थनमा प्रधानमन्त्री छन् ।

हिजो विद्याका विरूद्ध लागेका मान्छेहरू नै अहिले विद्याको भक्तिगानमा देखिएका छन् । यसको एकमात्रै कारण ओलीलाई कमजोर बनाउन सकिन्छ कि भन्ने हो । कतै विद्यालाई प्रयोग/उपयोग गरेर ओलीलाई कमजोर बनाउन सकियो भने विद्या भण्डारीको सफ्ट शैलीको फाइदा उठाएर आफूअनुकूलको लाभ लिने र पछि उनलाई नै सजिलै हटाउन सकिन्छ भन्ने मनशायमा यस्ता पात्र र प्रवृत्ति खेलिरहेका छन् ।

विद्यामा कार्यपालिका नेतृत्व गर्ने क्षमता, अनुभव र समग्र राष्ट्रिय राजनीतिको रणनीति बनाएर पार्टीलाई सवल र सक्षम बनाउनसक्ने खुबी कति होला ? यो आम कार्यकर्ताले हेर्ने विषय हो । मानौँ, नेकपा फुटेको र पछि एमाले नबनेको विगतको परिस्थितिमा विद्या नै नेतृत्वमा रहेको भए आज हामीले एमाले भन्ने पार्टी कहाँ रहन्थ्यो ? विवेचना गरौँ । यो पार्टीलाई प्रचण्ड र माधवहरूले कब्जा गरेर लगिसकेका थिए । ओलीले बदनामी सहेर नै किन नहोस्, एमाले पार्टीलाई जोगाएका छन् । उनले जोगाएका मात्रै छैनन्, गत चुनावमा ५ दलको घेराबन्दी हुँदा पनि लोकप्रिय मत पाउने पहिलो दल बनाएका छन् । यो एमालेजनले बिर्सन मिल्छ ?

अनेमसंघ र विद्या

यतिबेला एमालेभित्र र बाहिर जोड्तोडले उठाइएको विषय छ, लगातार दुई कार्यकाल पार्टी अध्यक्ष भएका ओलीले अब पार्टी सत्ता छाड्नुपर्छ । ७० बर्षे उमेर हद र लगातार पार्टी नेतृत्व हुनुहुँदैन भन्ने वकालत गर्नेहरू पनि छन् । शायद विद्या भण्डारीको पनि कुरा यही नै होला, लगातार दुई पटकसम्म पार्टी चलाइसकेपछि फेरि किन नेतृत्वमा आउने ? एमालेमा माधव नेपालले १५ वर्षसम्म पार्टी प्रमुख भएर चलाए, झलनाथले ५ वर्ष र ओलीले १० वर्ष । विद्याले सार्वजनिक रूपमा भन्दै पनि आएकी छन्, ‘अब एमालेको पार्टी अध्यक्ष हुनका लागि नै सक्रिय राजनीतिमा आएको हो ।’ उनले यसो भन्नु कतिपयलाई स्वाभाविक लाग्ला । तर, विद्यासँग ओलीले १० वर्ष चलाए, अब छाड्नुपर्छ भन्ने नैतिक तागत भने छैन ।

किनकी, उनी दुईपटकसम्म देशको राष्ट्र प्रमुख भइसकेकी छन् । यतिमात्रै हैन, विद्याले एमालेमै रहँदा २०५५ सालदेखि अखिल नेपाल महिला संघ (अनेमसंघ) को नेतृत्व राष्ट्रपति नभएसम्म छाडिनन् । उनी २०६२ र २०६९ मा पनि अध्यक्ष बनिन् । यसबाट पनि थाहा हुन्छ कि, विद्याको पद र शक्तिप्रति आशक्ति छैन भनेर कसैले भन्छ भने यी तर्कहीन विषय हुन् ।

अझै उनीमाथि अनेमसंघमा फरक विचार राख्ने मान्छेलाई उम्मेदवारीसमेत हाल्न नदिएको विषयमा अष्टलक्ष्मी शाक्य र उर्मिला अर्यालहरू बढी नै जानकार छन् । त्यसैले आज एमालेमा विद्याका नाममा जे-जे कोकोहोला मच्चाइँदैछ, यही मेसोमा इतिहासमा घरीघरी एउटा प्रश्नले उनलाई चिमोटिरहने छ कि, ‘हिजो अनेमसंघको अध्यक्ष बन्छु भन्दा उर्मिला अर्याललाई प्रतिनिधिमै रोकेर, पार्टीबाटै धपाउनेसम्मको हर्कत के हो ?’ त्यसैले ओलीले अर्को कार्यकाल एमालेको अध्यक्ष हुन्छु भन्दा विद्याले दुईपटक भएको किन फेरि हुने भन्ने नैतिक बल उनीसँग छैन ।

विद्याका जोखिम

पार्टीभित्रका तमाम असहमतिका बाबजुद एमाले अध्यक्ष ओलीले २०७२ कार्तिक १९ गते देशको पहिलो राष्ट्रपति बनाए । झलनाथ खनाल राष्ट्रपति बन्ने लालसा पालिरहेका बेला ओलीले उनै विद्यालाई दोस्रो कार्यकाल पनि राष्ट्रपति बनाए । एमालेभित्रको एउटा पंक्ति अझै ओलीसँग क्रुद्ध बन्यो । ओलीले असन्तुष्टलाई राष्ट्रपति बनाएर अहिले शेरबहादुर देउवाले रामचन्द्रलाई साइड लगाएजस्तै गर्नसक्थे । तर, ओली आफ्नो बचन, अडानमा दृढ थिए ।

विद्यालाई नै त्यो अवसर प्राप्त भयो । तर, तिनै विद्या राष्ट्रपतिजस्तो सम्मानित पदमा पुगेर पनि एमालेको राजनीतिमा फर्किएर ओलीसँग सिगौँरी खेल्न खोज्नु त्यति राम्रो देखिएको र सुनिएको छैन । यसले राष्ट्रपतिजस्तो गरिमामय संस्थाको मर्ममाथि नै प्रहार गर्छ । देशकै सबैभन्दा माथिल्लो दर्जाको अभिभावक भएर बसेको मान्छे पार्टी राजनीतिमा त्यो पनि एउटा समूहको नेता बन्नु उनले आफ्नो कद घटाउनु हो । उनी त सिंगो देशको, अझ नेकपा एमाले पार्टीको दरिलो अभिभावक बनेर असन्तुष्ट विचार बोक्नेलाई मिलाउने भूमिकामा बस्नुपथ्र्यो, बस्नुपर्छ ।

विद्याले सार्वजनिक रूपमा भन्दै पनि आएकी छन्, ‘अब एमालेको पार्टी अध्यक्ष हुनका लागि नै सक्रिय राजनीतिमा आएको हो ।’ उनले यसो भन्नु कतिपयलाई स्वाभाविक लाग्ला । तर, विद्यासँग ओलीले १० वर्ष चलाए, अब छाड्नुपर्छ भन्ने नैतिक तागत भने छैन । किनकी, उनी दुईपटकसम्म देशको राष्ट्र प्रमुख भइसकेकी छन् ।

पार्टी राजनीतिभित्रको अन्तर्संघर्ष, विपक्षीसँगको जुधाई, रणनीति, आक्षेप सबै कुराको सामना गर्न तयार हुनुपर्छ नै । यसमा विद्या कत्तिको फिट हुन सक्छिन्, भविष्यले बताउला । तर, जसले जसले विद्यालाई एमालेको राजनीतिमा तानेर ल्याएका छन्, तिनलाई विद्याको जय वा पराजयसँग भन्दा पनि उनले आर्जन गरेको इज्जत, प्रतिष्ठा र गरिमालाई धुलिसात बनाउन चाहन्छ ।

यतिमात्रै होइन, उनीहरू एमालेलाई कमजोर बनाउन खोजिरहेका छन् । पार्टी अध्यक्ष हुन खोज्ने मान्छे भोलि संसदीय निर्वाचन पनि लड्नुपर्छ, पार्टीभित्रका निर्वाचन पनि लड्नुपर्छ । यी निर्वाचनमा विद्याका जीत जति स्वाभाविक लाग्ला, पराजयले भयानक सन्देश दिनेछ । त्यसले विद्याको राजनीति मात्रै धुमिल हुँदैन, राष्ट्रपति पदको गरिमा नै स्खलित गराउँछ । के यसका लागि विद्या तयार हुन् ?

विद्यालाई सबैलाई मिलाउनसक्ने, सर्वस्वीकार्य र टुटेफुटेका कम्युनिष्टहरु मिलाउनसक्ने अद्भूत क्षमता देख्ने पनि छन् । विद्या आउँदैमा आज एमाले भोगेका चुनौतिको समाधान हुन्छन् भनेर गीत गाउने पनि छन् । यस्ता गीत गाउनेका अनुहार हेर्दा उनीहरु पार्टीको पक्षमा, संगठनको पक्षमा दृढतापूर्वक नउभिने टाइपका कार्यकर्ता देखिन्छन् । ओलीको सेखी झार्न विद्या बोक्नुपर्ने उनीहरूको बाध्यता हो ।

ओलीको विकल्प ओली

अहिले देशलाई चाहिएको नै परिणाम, स्पष्ट दृष्टिकोण र भिजन हो, जसले भोलिको सपना होइन, आजको समाधान हो ।

पार्टी र मुलुक दुवैको संकटमा उनले लिएको जिम्मेवारी, देखाएको नेतृत्व क्षमता र जनताको भरोशालाई जित्ने शैलीले केपी ओलीलाई आज पनि नेपाली राजनीतिमा ‘निर्विकल्प’ बनाएको छ । ओलीले के भन्छन् वा के गर्छन् ? भनेर धारणा बनाउने मान्छे छन् । उनले कतै दिएको विषय मानिसका लागि हप्ता दिनसम्म बहसको विषय बन्छ ।

केपी शर्मा ओलीको कठिन जेल जीवन, राजनीतिक संघर्ष, वैचारिक शुद्दता र कार्यकर्ता निर्माणमा दिएको योगदान गहिरो छ । उनले एमालेलाई विचारमा, संगठनमा र निर्वाचन जित्ने हैसियतमा पुनःस्थापित गरे । विदेश नीतिलाई सन्तुलनमा राख्दै ठूला देशसँग सन्तुलित रुपमा नै (कसैसँग नझुकेर, नलत्रिएर) व्यवहार गर्नसक्ने भएका छन् ।

उनी केबल एक राजनीतिज्ञ मात्र होइनन्, चतुर, रणनीति बनाउने, विचारक र प्रखर वक्ता पनि हुन् । उनका भाषण प्रखर, व्यंग्यात्मक र सन्देशमूलक हुन्छन् । साम्राज्यवादी तथा विस्तारवादीले टाउको उठाउन खोज्दा सतिसाल जसरी उभिने ओलीले संसद कै रोष्टमबाट समेत बेलाबखत चुनौति पेश गरेका उदाहरण छन् ।

ओलीका कमजोरी होलान्, कमजोरी नहुने मानिस पनि हुँदैन । ओलीका कमजोरी अगाडि उनको नेतृत्व क्षमता, राजनीतिक कौशल तथा कठिन अवस्थामा पनि चुनौतिको सामना गरेर पार लगाउने क्षमता देखिन्छ । कांग्रेसजस्तो प्रतिस्पर्धी दलसँग मिलेर पछिल्लो एक वर्षदेखि सत्ता चलाइरहेका ओलीलाई राम्रो काम गर्न खोज्दा पनि रोकिनुपर्ने अवस्था छ । सरकारको नेतृत्व गरेर राम्रो काम गर्दा कांग्रेसलाई चुनौति थपिने डर छ ।

उनका आलोचकले उनको शैलीलाई कहिलेकाहीँ कठोर भन्दै आलोचना गरे पनि जनताले भने उनलाई निडर र स्पष्टवक्ता नेताको रूपमा हेर्छन् । एमालेभित्र नयाँ पुस्ताको नेतृत्व विकास गर्ने खाँचो छ भन्ने कुरा ओली स्वयं बुझ्दछन् । त्यसैले उनले युवालाई संगठित गर्न, प्रशिक्षण दिन र कार्यगत जिम्मेवारी सुम्पन निरन्तर लागिरहेका छन् । संसदमा पनि युवा सांसदलाई अगाडि बढाउने मात्रै होइन, पार्टीमा युवाको प्रतिनिधित्वलाई सुनिश्चित गराउँदै लगेका छन् । पार्टीलाई विचार र संगठनमा समेटेर आगामी निर्वाचनमा सशक्त रूपमा उभ्याउने योजनामा उनी केन्द्रित छन् ।

यद्यपि, पार्टीभित्र केही असन्तोष र भिन्न मत छन् । तिनलाई संयोजन गर्दै, समेट्दै, समायोजन गर्दै पार्टीलाई एकताको सूत्रमा बाँध्नसक्ने क्षमता ओलीसँग छ भन्ने कुरा उनका विगतका निर्णयले प्रमाणित गर्छन् ।

आज नेपालको राजनीतिमा विश्वासको संकट छ । दलहरूको दिशाहीनता छ । सरकार परिवर्तनको खेल बढ्दो छ । यस्तो अवस्थामा मुलुकलाई स्थायित्व, विकास र राष्ट्रिय स्वाभिमानको बाटोमा अघि बढाउन चाहिने कुरा हो- दृढ, अनुभवी र देशभक्त नेतृत्व । यिनै सबै आधारमा हेर्दा, ओली ‘निर्विकल्प’ देखिन्छन् । ओलीको विकल्प भनेर प्रस्तुत गरिने अनुहारहरूबाट यस्ता कुराको पत्यार गर्नसक्ने अवस्था अझै बनेको छैन ।

एमालेभित्र नेतृत्व पुस्तान्तरण होला भन्दा पुनरागमन पो शुरु हुन थालेको छ । कतिपय युवा भनिएका नेता नै आफ्नै उमेर ढल्काउने गरी विद्याको पुनरागमनमा रमाइरहेको देखिन्छ । एमालेमा ओलीको विकल्प ओली नै हुन् । यदि ओली पछाडिको पुस्तामा नेतृत्व हस्तान्तरण हुँदा अब विद्या वा ईश्वर पोखरेलमा सम्भव छैन ।

ओलीका कमजोरी होलान्, कमजोरी नहुने मानिस पनि हुँदैन । ओलीका कमजोरी अगाडि उनको नेतृत्व क्षमता, राजनीतिक कौशल तथा कठिन अवस्थामा पनि चुनौतिको सामना गरेर पार लगाउने क्षमता देखिन्छ । कांग्रेसजस्तो प्रतिस्पर्धी दलसँग मिलेर पछिल्लो एक वर्षदेखि सत्ता चलाइरहेका ओलीलाई राम्रो काम गर्न खोज्दा पनि रोकिनुपर्ने अवस्था छ । सरकारको नेतृत्व गरेर राम्रो काम गर्दा कांग्रेसलाई चुनौति थपिने डर छ ।

अघिल्लोपटक सत्तामा हुँदा पार्टीभित्रको आन्तरिक कलह र कोभिडका कारणले केही राम्रो गर्न खोजेर पनि नसकेका ओलीले सरकार सञ्चालन गरेको एक वर्ष पुगेको छ । पछिल्लो एक वर्षमा लथालिंग बनेका ठूला पूर्वाधारको कामले गति लिएको छ । पोखरा-मुग्लिङ सडकखण्डको गत वर्षको हालत के थियो र अहिले कस्तो भएको छ भन्ने कुरा उक्त सडक भएर हिँड्ने जो कोहीले अनुभूति गर्नुभएकै होला । नारायणगढ-बुटवल सडक विस्तारले गति लिएको छ । गत वर्ष ठेकेदार काम छाडेर भाग्ने अवस्था थियो, तर अहिले दाउन्ने खण्डबाहेक अन्यत्र कालोपत्रे भएको छ ।

यो आर्थिक वर्षमा यी दुवै अतिमहत्वका सडक पूरा हुँदैछन् । सिद्धबाबा सुरुङ्गमार्ग र त्रिवि क्रिकेट रंगशालाको काम तीव्र गतिमा अगाडि बढेको छ । नागढुंगा सुरुङमार्गले पूर्णता पाउँदैछ । राजश्व संकलन १ खर्ब ८ अर्बले बढेको छ भने आर्थिक बृद्धिदर ४.६ प्रतिशत पुगेको छ । निर्यात इतिहासकै रेकर्ड बनाउने गरी झण्डै ७८ प्रतिशत पुगेको छ । अर्थतन्त्र लयमा आउँदैछ । मूल्यवृद्धि दर र बैंकको ब्याजदर निकै कम भएको छ ।

हुम्लामा पहिलोपटक राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडिएसँगै देशका ७७ जिल्लामा सडक पुगेको छ । जटिल रोगको उपचारका लागि २ लाखसहित बीमा उपचार सेवा शुरु गरिएको छ । दैलेखमा पेट्रोलियम पदार्थको खानी रहेको पत्ता लागेको छ । समग्रमा देशमा केही हुँदैछ भन्ने सन्देश प्रवाह भएको छ ।

अहिलेको अवस्थामा एमालेभित्र उत्पन्न परिस्थिति र अन्य वाह्य कारणले देशले समात्न थालेको पूर्वाधार र आर्थिक विकासको लय बिग्रन हुँदैन । यो विषय विशेष गरी राज्यको दुईपटकसम्म अभिभावक भएको हिसाबले पूर्वराष्ट्रपतिका रूपमा विद्यादेवी भण्डारीले बुझ्नुपर्छ ।

(लेखक पत्रकार महासंघ चितवनका पूर्वअध्यक्ष तथा हाल बागमती प्रदेशका महासचिव हुन् ।)